A. KIẾN THỨC CƠ BẢN
I. TÁC GIẢ
1. Tiểu sử cuộc đời
- Cô-phi An-nan sinh ngày 8 – 4 – 1938 tại Ga-na, một nước cộng hoà thuộc châu Phi.
- Ông bắt đầu làm việc ở tổ chức Liên hợp quốc từ năm 1962 và đã trải qua nhiều cương vị, chức vụ khác nhau. Ông trở thành người thứ bảy và là người châu Phi da đen đầu tiên được giữ chức Tổng thư kí Liên hợp quốc. Ông đảm trách chức vụ này hai nhiệm kì, cho tới tháng 1 – 2007.
- Với những đóng góp to lớn cho nền hoà bình thế giới, ngày 10 - 12 - 2001, ông được trao giải Nô-ben Hoà bình. Ông còn nhận được nhiều bằng cấp danh dự của các trường đại học ở châu Phi, châu Á, châu Âu và Bắc Mĩ, cùng nhiều giải thưởng khác.
2. Sự nghiệp văn học
- An-nan là người nổi tiếng với nhiều văn bản nghị luận chính trị - xã hội. Ông thường đề cập đến những vấn nạn nhân loại gặp phải trong thời điểm hiện tại và kêu gọi mọi người nỗ lực vượt qua.
- Trong vai trò Tổng thư ký Liên hợp quốc, tháng 4 - 2001, An-nan đã viết Lời kêu gọi hành động gồm 5 điều về đấu tranh chống đại dịch HIV/AIDS và kêu gọi thành lập Quỹ sức khoẻ và AIDS toàn cầu.
II. TÁC PHẨM THÔNG ĐIỆP NHÂN NGÀY THẾ GIỚI PHÒNG CHỐNG AIDS, 1- 12 - 2003
1. Hoàn cảnh ra đời
Văn bản là thông điệp của Tổng thư kí Liên hợp quốc Cô-phi An-nan gửi nhân dân thế giới nhân Ngày Thế giới phòng chống AIDS, 1- 12 – 2003.
2. Những giá trị nội dung, nghệ thuật
a. Nội dung
- Bản thông điệp khẳng định: dù có nhiều cố gắng, tuy nhiên chúng ta hành động còn quá ít so với yêu cầu của thực tế. Do đó, đại dịch HIV/AIDS vẫn hoành hành, dấu hiệu suy giảm rất ít. Chúng ta đã không hoàn thành được một số mục tiêu và sẽ không đạt được bất cứ mục tiêu nào vào năm 2005.
- Cô-phi An-nan kêu gọi: “Phải đưa vấn đề AIDS lên vị trí hàng đầu trong chương trình nghị sự về chính trị và hành động thực tế”; cần tích cực hơn nữa trong việc đẩy lùi đại dịch, đối mặt với sự thật, không vội vàng phán xét đồng loại; “đánh đổ các thành luỹ của sự im lặng, kì thi và phân biệt đối xử" với những người bị nhiễm HIV/AIDS, sát cánh với nhau để chống lại đại dịch toàn cầu này.
b. Nghệ thuật
- Trước tiên, tác giả nêu lên những cố gắng của mọi người để khích lệ tinh thần. Sau đó, tác giả dẫn ra những bằng chứng thực tế để khẳng định rằng hành động của chúng ta vẫn còn quá ít so với yêu cầu, đồng thời nêu ra nguy cơ không đạt bất cứ mục tiêu nào vào năm 2005. Từ đó, tác giả kêu gọi phải nỗ lực hơn nữa, đoàn kết thống nhất và hành động nhiều hơn.
- Lập luận chặt chẽ, dẫn chứng chuẩn xác với lòng nhiệt thành và nghệ thuật lập luận (nhấn mạnh ưu điểm, mạnh dạn nêu những hạn chế, đề ra các việc cần làm và dự kiến việc có thể làm được) của tác giả. Nhờ đó bài viết có tính thuyết phục cao.
3. Chủ đề
Bản thông điệp đã xác định việc phòng chống HIV/AIDS phải là mối quan tâm hàng đầu của nhân loại, trong khi đó những hành động của ta còn quá ít. Qua đó, bản thông điệp đưa ra lời kêu gọi tha thiết của tác giả là hãy coi việc chống đại dịch này là cuộc chiến, chúng ta phải đối mặt với sự thực, không vội vàng phán xét đồng loại, đồng thời phải chung tay “đánh đổ các thành luỹ của sự im lặng, kì thị và phân biệt đối xử đang vây quanh bệnh dịch này”.
B. BÀI TẬP VẬN DỤNG
I. ĐỀ BÀI
1. Đề số 1
Tác giả đã lập luận như thế nào để khẳng định “hành động của chúng ta vẫn quá ít so với yêu cầu thực tế”? Cách lập luận và nêu dẫn chứng có sức thuyết phục như thế nào?
2. Đề số 2
Tổng thư kí Liên hợp quốc kêu gọi mọi người có thái độ như thế nào trong cuộc chiến chống HIV/AIDS?
3. Đề số 3:
Trình bày một số hiểu biết của anh/ chị về Cô-phi An-nan.
II. GỢI Ý BÀI LÀM
1. Đề số 1
Bài viết cần nêu được những nội dung sau:
- Để khẳng định “hành động của chúng ta vẫn quá ít so với yêu cầu thực tế”, tác giả nhấn mạnh hai điều đã làm tốt là có cam kết, nguồn lực được tăng lên (trích dẫn phần dẫn chứng cụ thể của bản thông điệp).
- Vậy, trong ba điều thì có hai điều làm tốt. Nhưng hành động vẫn quá ít nên mới dẫn đến kết quả rất đáng lo ngại. Đó là:
+ Tốc độ lây nhiễm rất nhanh, mỗi phút có khoảng 10 người nhiễm HIV.
+ Nạn dịch vẫn hoành hành, có rất ít dấu hiệu suy giảm.
+ Tuổi thọ bị giảm sút nghiêm trọng.
+ Đáng báo động là sự lây lan ở phụ nữ.
+ Dịch bệnh đã lây lan sang những vùng trước đây vốn là an toàn, đặc biệt là Đông Âu và toàn bộ châu Á.
Do đó, chúng ta sẽ không đạt bất cứ mục tiêu nào vào năm 2005 (trích dẫn lại mục tiêu năm 2005 mà bản thông điệp đã nêu).
- Tác giả đã đưa ra những điều tốt để động viên trước, sau đó mạnh dạn nhấn mạnh rằng hành động quá ít nên kết quả yếu kém. Các dẫn chứng về sự yếu kém rất cụ thể, chi tiết, xác thực, có tính thuyết phục cao.
2. Đề số 2: Bài viết cần nêu được những nội dung sau:
Tổng thư kí Liên hợp quốc Cô-phi An-nan kêu gọi các quốc gia và tổ chức “phải đưa vấn đề AIDS lên vị trí hàng đầu trong chương trình nghị sự về chính trị và hành động thực tế”; phải nỗ lực nhiều hơn nữa trong hành động. Với mọi người, ông kêu gọi:
- Công khai lên tiếng về AIDS.
- Không vội vàng phán xét đồng loại của mình.
- Không kì thị và phân biệt đối xử với người nhiễm HIV.
3. Đề số 3: Tham khảo mục A.I.1, 2