BÀI LÀM
Nói đến quê hương, đầu tiên phải nói đến căn nhà nhỏ có bố mẹ tôi, có thằng em Hải hay bắt nạt chị của em.
Đó là căn nhà ba gian lợp lá kè, ẩn dưới những lùm cây xanh um đầu làng. Từ xa, chưa nhìn thấy được đầu. Mấy ngọn kè cao vượt lên những rặng tre xanh kia là nhà em đó. Vào nhà phải qua một cái cổng tre, có thể chống lên, sập xuống được. Hai hàng râm bụt được xén ngang bằng vai người, thẳng tắp, men theo hai bên lối đi vào nhà. Cái sân tráng tro lò nhẵn bóng. Mùa hè phơi lúa, phơi khoai chỉ ba nắng là khô giòn. Chiều chiều cả nhà thường dọn cơm ăn ở sân cho mát. Thềm nhà được xây bao bằng gạch xỉ. Nhà em chưa xây tường, vách trát bằng vôi cát. Nước vôi quét từ Tết năm ngoái vẫn còn trắng. Cánh cửa ra vào bằng gỗ thông ghép lại. Hai cánh cửa sổ hai bên còn làm tạm bằng phên nứa. Gian nhà có bộ bàn ghế mộc để tiếp khách. Trên vách cao gần xà nhà, ảnh Bác Hồ lồng trong khung kính. Dưới ảnh Bác có bức tranh ngũ quả. Gian bên trái là nơi nghỉ của bố mẹ em, còn gian phía bên phải kê một giường đôi, gần cửa sổ là góc học tập của chúng em.
Trong nhà còn đơn sơ như vậy nhưng ngoài vườn thì nhiều cây cối. Nào tre, nào kè, nào ổi, nào dừa. Góc vườn có cây khế ngọt. Hoa từng chùm, tim tím như hoa xoan. Mùa khế chín, quả vàng treo đầy cành, chim kéo về ríu rít, râm ran. Trước sân còn có một mảnh vườn, mùa nào rau ấy. Luống su hào củ đã to bằng bát con. Mấy cây cải để giống đã lên ngồng. Cuối vườn là cây rơm vàng chỉ còn phần trên trông như cái nấm to. Bên dưới cây rơm lõm dần vào vì rút dần rơm cho trâu ăn. Cạnh cây rơm vàng là chuồng trâu. Gần sáng, trâu va sừng vào then gỗ lạch cạch.
Những đồ vật đơn sơ trong nhà và cây cối ngoài vườn như cùng sinh ra với em, cùng ăn ngủ, vui chơi với em đã bao năm nay trong cảnh ấm êm vui vầy của gia đình. Em chưa bao giờ hình dung được có lúc mình phải xa căn nhà thân thuộc đó.