BÀI LÀM
Nhắc đến làng quê Việt Nam là ta nghĩ đến những cánh đồng lúa rộng bạt ngàn, những người nông dân chăm chỉ, cần cù, quanh năm gắn bó với ruộng vườn, những triền đê, bãi cỏ xanh mượt, lũ trẻ con với những cánh diều và trò chơi gắn bó với tuổi thơ. Và trong đó còn có những con trâu. Hình ảnh chúng gắn liền với làng quê Việt Nam, với người nông dân từ rất lâu rồi.
Trâu có đặc tính nhai lại thức ăn. Trâu Việt Nam được thuần hoá từ trâu rừng. Lông trâu màu xám hay xám đen. Trên đầu nó là một đôi sừng rồng rất oai vệ. Thân hình nó thì rất to, lực lưỡng, vạm vỡ, mông dốc, bầu vú nhỏ. Còn chân nó có guốc bao bọc. Tuy lông đen nhưng nó cũng có hai đai màu trắng: dưới cổ và chỗ xương ức. Nó là loại gia súc gắn bó với nông dân và có rất nhiều lợi ích.
Từ xa xưa, trâu đã được dùng để làm việc. Nó vừa là công cụ, vừa là người bạn quan trọng trong suốt quá trình lao động, sản xuất. Đặc biệt trong công việc, nó trở thành một cánh tay đắc lực của người nông dân. Cứ khi gà gáy, nó lại cùng người nông dân ra đồng. Vì có sức khoẻ, nó có thể cày bừa ruộng. Ta thường bắt gặp cảnh tượng "con trâu đi trước, cái cày theo sau" ở làng quê. Trâu đi đằng trước kéo theo cái cày. Còn người nông dân đi theo sau, cầm cày và điều khiển nó đi hay dừng, rẽ trái hay rẽ phải. Thỉnh thoảng, người nông dân lại lấy roi quật nó khi nó không nghe lời. Không có nó chắc người nông dân sẽ càng vất vả trong việc đồng áng. Rồi khi thu hoạch, nó lại được giao cho công việc kéo xe. Nào thóc, lúa, rơm, rạ đều được nó kéo mang về, chất đây sân nhà. Nếu cày bừa là công việc chính của trâu thì trên miền núi nó còn kéo gỗ. Nó kéo rất tài tình trên những đoạn đường gồ ghề.
Không chỉ có lợi ích to lớn trong đời sống lao động sản xuất, trâu còn gắn liền với làng quê Việt Nam qua đời sống tinh thần. Có thể nói gần như suốt đời người nông dân gắn bó với con trâu. Đứa trẻ nào sống ở nông thôn mà chưa từng chăn trâu, cắt cỏ. Trâu là một người bạn gắn bó với tuổi thơ của chúng. Trên cánh đồng cỏ hay triền đê, cùng với những chú trâu, bọn trẻ nghĩ ra bao nhiêu trò chơi thú vị. Có lúc, chúng cưỡi trên lưng trâu đánh trận giả rất là ồn ào, náo nhiệt. Có lúc, chúng lại nằm trên lưng mà ngủ hay thả những cánh diều tuổi thơ. Ở những nơi nào có sông, lũ trẻ thường cùng trâu bơi từ bờ nọ sang bờ kia. Trâu đã chứng kiến tuổi thơ - khoảng thời gian tươi đẹp nhất của mỗi con người ở làng quê Việt Nam. Đặc biệt, với người nông dân, trâu càng gắn bó thân thiết hơn. Trâu sống cùng với người nông dân. Buổi sáng, trâu cùng đi làm với họ. Buổi chiều, trâu và người nông dân cùng về nhà. Lúc làm việc vất vả, người nông dân được trâu giúp đỡ. Khi nghỉ ngơi dưới gốc cây vào buổi trưa, trâu cũng nghỉ ngơi với người.
Có thể nói trâu vô cùng thân thiết với người nông dân. Chính trâu đã chứng kiến những vụ mùa bội thu, hưởng niềm vui cùng người nông dân. Và nếu vụ mùa thất bát, trâu cùng chia sẻ nỗi buồn với người nông dân. Không chỉ là người bạn của người nông dân trong công việc nặng nhọc, trâu còn có mặt trong những lễ hội vui chơi của người nông dân trong lúc nông nhàn.