Bài 52. ÁNH SÁNG TRẮNG VÀ ÁNH SÁNG MÀU
A – KIẾN THỨC TRỌNG TÂM
1. Các nguồn phát ra ánh sáng
Nguồn phát ra ánh sáng trắng : ánh sáng do Mặt Trời và các đèn có dây tóc nóng sáng phát ra là ánh sáng trắng. Có một số nguồn sáng phát ra trực tiếp ánh sáng màu.
2. Có thể tạo ra ánh sáng màu bằng cách chiếu chùm sáng trắng qua tấm kính lọc màu. Chiếu ánh sáng trắng qua tấm lọc màu nào ta sẽ được ánh sáng có màu của tấm lọc đó.
Lưu ý :
- Các chất rắn bị nung nóng đến hàng nghìn độ sẽ phát ra ánh sáng trắng.
- Các chất khí khi phát sáng thường phát ra ánh sáng màu.
- Có thể tạo ra ánh sáng vàng bằng cách đưa một vài hạt muối vào ngọn lửa đèn cồn hoặc ngọn lửa bếp ga...
B - HƯỚNG DẪN TRẢ LỜI CÂU HỎI TRONG SGK VÀ GIẢI BÀI TẬP TRONG SBT
C1. Chiếu ánh sáng trắng qua tấm lọc màu đỏ ta sẽ được ánh sáng đỏ.
Chiếu ánh sáng đỏ qua tấm lọc màu đỏ, ta được ánh sáng đỏ.
Chiếu ánh sáng đỏ qua tấm lọc màu xanh, ta không được ánh sáng đỏ mà thấy tối.
C2. Chùm sáng trắng dễ bị nhuộm màu bởi các tấm lọc màu. Trong chùm sáng trắng có ánh sáng đỏ. Tấm lọc màu đỏ cho ánh sáng đỏ đi qua nên khi chiếu chùm sáng trắng qua tấm lọc màu đỏ ta sẽ thu được ánh sáng đỏ.
Tấm lọc màu xanh cho ánh sáng xanh đi qua và hấp thụ các ánh sáng màu khác. Vì vậy khi chiếu chùm sáng đỏ qua tấm lọc màu xanh (hoặc tím), tấm lọc này sẽ hấp thụ hầu hết ánh sáng đỏ nên ta nhìn thấy tối.
C3. Ánh sáng đỏ, vàng ở các đèn báo rẽ của xe máy được tạo ra bằng cách chiếu ánh sáng trắng qua vỏ nhựa màu đỏ hoặc vàng. Các vỏ nhựa này đóng vai trò như tấm lọc màu.
C4. Một bể nhỏ có thành trong suốt đựng nước có pha màu có thể coi như một tấm lọc màu.
52.1. C;
52.2. a - 3; b - 2; 0 - 1; d - 4.
52.3. Màu vàng.
52.4*. a) Nhìn một tờ giấy trắng qua cả hai tấm lọc màu đỏ và màu lục, ta sẽ nhìn thấy màu đen vì : ánh sáng trắng từ tờ giấy trắng phát ra khi đi đến tấm lọc màu đỏ sẽ cho ánh sáng đỏ đi qua. Ánh sáng màu đỏ tiếp tục đến tấm lọc màu lục, tấm lọc này không cho ánh sáng đỏ đi qua nên mắt ta không nhận được ánh sáng từ tờ giấy phát ra truyền đến mắt vì vậy thấy màu đen.
52.5. Nhìn vào một bong bóng xà phòng ở ngoài trời, ta sẽ thấy rất nhiều màu sặc sỡ như : đỏ, xanh, tím... Mỗi người quan sát ở một hướng nhìn khác nhau sẽ cho kết quả thấy các màu khác nhau.
52.6. - Một số màu đỏ : đỏ cờ, đỏ tía, đỏ cánh sen, đỏ sẫm...
- Một số màu xanh : xanh nước biển, xanh da trời, xanh lá cây, xanh lơ, xanh thẫm...
- Một số màu tím : tím hoa cà, tím huế, tím sẫm...
52.7. C;
52.8. A;
52.9. D;
52.10.D;
52.11. a - 4; b - 3; c - 1; d - 2.
52.12. a - 4; b - 3; c - 2; d - 1.
C – BÀI TẬP BỔ SUNG
52a. Nhìn một đèn LED đỏ đang sáng qua một tấm kính lọc màu vàng sẽ nhìn thấy màu gì ? Vì sao ?
52b. Cột đèn chỉ huy giao thông trên đường khi hoạt động, có ba đèn lần lượt sáng : đèn màu đỏ, màu xanh, màu vàng. Hãy cho biết đó có phải là các nguồn sáng trực tiếp phát ra ánh sáng đỏ, xanh, vàng hay không ? Vì sao ?
HƯỚNG DẪN GIẢI
52a. Nhìn thấy màu da cam vì tấm lọc màu vàng sẽ cho phần ánh sáng đỏ gần màu vàng đi qua nó.
52b. Đèn chỉ huy giao thông không phải là nguồn sáng trực tiếp phát ra ánh sáng màu. Sở dĩ các đèn đó có màu đỏ, xanh, vàng đó là do bên trong hộp đèn người ta vẫn chỉ dùng ngọn đèn dây tóc phát ra ánh sáng trắng, lớp kính bên ngoài là kính màu, nó có tác dụng như một tấm lọc màu.