Bài 37. MÁY BIẾN THẾ

A. KIẾN THỨC TRỌNG TÂM

1. Đặt một hiệu điện thế xoay chiều vào hai đầu cuộn sơ cấp của máy biến thế thì ở hai đầu của cuộn thứ cấp xuất hiện hiệu điện thế xoay chiều.

2. Tỉ số giữa hiệu điện thế ở hai đầu các cuộn dây của máy biến thế bằng tỉ số giữa số vòng của các cuộn dây tương ứng. Ở đầu đường dây tải về phía nhà máy điện đặt máy tăng thế, ở nơi tiêu thụ đặt máy hạ thế.

B. HƯỚNG DẪN TRẢ LỜI CÂU HỎI TRONG SGK VÀ GIẢI BÀI TẬP TRONG SBT

C1. Nếu đặt vào hai đầu cuộn sơ cấp một hiệu điện thế xoay chiều thì trong cuộn dây này có dòng điện xoay chiều. Lõi sắt đặt trong lòng cuộn sơ cấp bị nhiễm từ trở thành nam châm có từ trường biến đổi. Số đường sức từ của từ trường trong lõi sắt xuyên qua tiết diện S của cuộn thứ cấp biến thiên, trong cuộn thứ cấp nối với bóng đèn tạo thành mạch kín có dòng điện cảm ứng nên bóng đèn sáng.

C2. Đặt vào hai đầu cuộn sơ cấp một hiệu điện thế xoay chiều thì trong cuộn dây này có dòng điện xoay chiều làm cho từ trường trong lõi sắt luân phiên tăng, giảm. Số đường sức từ của từ trường trong lõi sắt xuyên qua tiết diện S của cuộn thứ cấp luân phiên tăng, giảm ; nếu hai đầu cuộn thứ cấp được nối thành mạch kín thì trong cuộn thứ cấp có dòng điện xoay chiều. Vì vậy hiệu điện thế xuất hiện ở hai đầu cuộn thứ cấp cũng là hiệu điện thế xoay chiều.

C3. Kết quả thí nghiệm cho biết: Hiệu điện thế ở hai đầu mỗi cuộn dây của máy biến thế tỉ lệ với số vòng dây của mỗi cuộn

C4. Hiệu điện thế đặt vào cuộn sơ cấp là $U_{1}$ = 220 V, hiệu điện thế lấy ra ở cuộn thứ cấp là $U_{2}$ = 6 V và $U_{3}$ = 3 V.

Tương tự có $n_{3}$ $\approx$ 55 vòng.

37.1. D.

37.2. Tính tương tự C4, ta có $U_{2}$ = 12 V.

37.3. Nếu dòng điện trong cuộn sơ cấp là dòng điện một chiều không đổi thì từ trường trong lõi sắt là từ trường không đổi. Số đường sức từ của từ trường trong lõi sắt xuyên qua tiết diện S của cuộn thứ cấp không biến thiên, trong cuộn thứ cấp nối thành mạch kín không xuất hiện dòng điện cảm ứng.

37.4. Máy biến thế dùng trong trường hợp này là máy tăng thế. Cuộn sơ cấp $n_{1}$ có ít vòng dây hơn được mắc với hai cực của máy phát điện. Tỉ lệ giữa số vòng của các cuộn dây là :

37.5. C

C. BÀI TẬP BỔ SUNG

37a. Hiệu điện thế ở hai đầu cuộn sơ cấp của một máy biến thế là 220 V, ở hai đầu cuộn thứ cấp là 10 V. Số vòng dây của cuộn sơ cấp so với số vòng dây của cuộn thứ cấp

A. lớn gấp 22 lần.

B. nhỏ hơn 22 lần.

C. bằng nhau.

D. lớn gấp 20 lần.

37b. Cuộn sơ cấp của một máy biến thế có 400 vòng dây, cuộn thứ cấp có 1200 vòng. Máy biến thế này có tác dụng

A. giảm hiệu điện thế đi 3 lần.

B. tăng hiệu điện thế lên 3 lần.

C. giảm hiệu điện thế đi 9 lần.

D. tăng hiệu điện thế lên 9 lần.

HƯỚNG DẪN GIẢI

37a. A;

37b. B.