Bài 31. HIỆN TƯỢNG CẢM ỨNG ĐIỆN TỪ

A. KIẾN THỨC TRỌNG TÂM

1. Có nhiều cách dùng nam châm để tạo ra dòng điện trong một cuộn dây dẫn kín. Dòng điện được tạo ra theo cách đó gọi là dòng điện cảm ứng.

2. Hiện tượng xuất hiện dòng điện cảm ứng gọi là hiện tượng cảm ứng điện từ.

Lưu ý: Bản thân số đường sức từ xung quanh một nam châm vĩnh cửu không thay đổi nhưng khi nam châm và cuộn dây dẫn kín chuyển động tương đối với nhau thì số đường sức từ xuyên qua tiết diện S của cuộn dây thay đổi.

B. HƯỚNG DẪN TRẢ LỜI CÂU HỎI TRONG SGK VÀ GIẢI BÀI TẬP TRONG SBT

C1. Dòng điện xuất hiện trong cuộn dây dẫn kín ở các trường hợp:

- Di chuyển nam châm lại gần cuộn dây.

- Di chuyển nam châm ra xa cuộn dây.

C2. Trường hợp này thì trong cuộn dây dẫn kín vẫn xuất hiện dòng điện.

C3. Dòng điện xuất hiện trong cuộn dây dẫn có mắc đèn LED ở các trường hợp:

- Trong khi đóng mạch điện của nam châm điện.

- Trong khi ngắt mạch điện của nam châm điện.

C4. Trong cuộn dây xuất hiện dòng điện cảm ứng.

C5. Đúng là nhờ nam châm ta có thể tạo ra được dòng điện.

31.1. D.

31.2. Trường hợp nam châm quay quanh một trục trùng với trục của cuộn dây dẫn thì trong cuộn dây không xuất hiện dòng điện cảm ứng.

31.3. Đưa nam châm điện lại gần hoặc ra xa cuộn dây dẫn có mắc đèn LED.

31.4. - Cho nam châm vĩnh cửu đứng yên, cuộn dây dẫn kín quay quanh trục AB như hình 31.1.

- Cho nam châm điện quay quanh trục vuông góc với trục của cuộn dây dẫn kín.

31.5. D. Tương tự như câu d của bài 31.1.

31.6. A;

31.7. C;

31.8. C.

C. BÀI TẬP BỔ SUNG

31a. Với thí nghiệm được bố trí như hình 31.2, dòng điện cảm ứng không xuất hiện ở cuộn dây dẫn kín trong trường hợp

A. thanh nam châm đứng yên, cuộn dây quay quanh trục AB.

B. thanh nam châm đứng yên, cuộn dây quay quanh trục PQ.

C. thanh nam châm và cuộn dây cùng chuyển động dọc theo trục PQ lại gần nhau.

D. thanh nam châm và cuộn dây cùng chuyển động dọc theo trục PQ ra xa nhau.

31b. Đặt một nam châm điện nằm yên trước cuộn dây dẫn có mắc hai đèn LED song song ngược chiều. Nam châm điện được mắc nối tiếp với một biến trở con chạy vào mạch điện như hình 31.3. Hãy cho biết có những cách nào làm xuất hiện dòng điện cảm ứng trong cuộn dây dẫn mắc hai đèn LED?

HƯỚNG DẪN GIẢI

31a. B.

31b. Cách 1: Cho nam châm điện chuyển động lại gần hoặc ra xa cuộn dây.

Cách 2 : Đóng hoặc ngắt công tắc K.

Cách 3: Di chuyển con chạy của biến trở.