NGHỊ LUẬN VỀ MỘT SỰ VIỆC, HIỆN TƯỢNG ĐỜI SỐNG
I- KIẾN THỨC CƠ BẢN CẦN NẮM VỮNG
Đây là kiểu văn bản nghị luận xã hội (nghị luận bàn về các vấn đề xã hội như tư tưởng, chính trị, đạo đức, lối sống,...). Nghị luận về một sự việc, hiện tượng đời sống là hình thức để HS Trung học cơ sở bước đầu làm quen với nghị luận xã hội.
Để làm kiểu bài này, trước hết cần quan sát các sự việc, hiện tượng xung quanh, rồi từ đó biết suy nghĩ, đánh giá bằng chính nhận thức của mình. Từ suy nghĩ, đánh giá ấy phải biết viết thành bài văn, trong đó các ý kiến được trình bày mạch lạc, có sức thuyết phục.
II - HƯỚNG DẪN TÌM HIỂU BÀI
Phần 1. Tìm hiểu bài nghị luận về một sự việc, hiện tượng đời sống
a) Văn bản bàn về một hiện tượng thường thấy trong đời sống ở ta: bệnh lề mề (luôn tuỳ tiện giờ giấc, luôn phải chờ đợi nhau).
b) Nguyên nhân: Một số người thiếu tự trọng và thiếu tôn trọng người khác.
c) Tác hại:
- Lãng phí thời gian.
- Thói quen xấu : “trừ hao” thời gian khi tổ chức hội họp.
d) Bố cục bài viết mạch lạc, chặt chẽ: Nêu hiện tượng → Nêu nguyên nhân → Tác hại → Đề xuất biện pháp.
Phần 2. Luyện tập
Bài tập 1
Các hiện tượng đáng biểu dương như:
- Ham đọc sách
- Trung thực trong học tập
- Tôn trọng luật lệ giao thông khi đi đường
- Lễ phép, nói năng lịch sự.
Bài tập 2
Hiện tượng hút thuốc lá ở thanh niên nam rất đáng viết bài phân tích tác hại, đề ra biện pháp xử lí.