BÀI 8: CÁC HÌNH THỨC CANH TÁC TRONG NÔNG NGHIỆP Ở ĐỚI NÓNG

1. Làm nương rẫy

Câu hỏi: Hình thức canh tác nông nghiệp lâu đời nhất của xã hội loài người là gì? Có ảnh hưởng như thế nào đến môi trường canh tác?

* Trả lời:

Hình thức canh tác lâu đời nhất: Làm nương rẫy.

Rừng hay xavan bị đốt để làm nương rẫy, đất bị khai thác triệt để ảnh hưởng đến môi trường canh tác: đất bị bạc màu, thoái hóa. Sau 2, 3 vụ, người ta lại đốt rừng làm nương rẫy mới. Hình thức canh tác này phụ thuộc vào tự nhiên sử dụng công cụ thô sơ, ít chăm bón, năng suất thấp.

Câu hỏi: Với hình thức canh tác nông nghiệp (hình 8.1 và 8.2 SGK, trang 26), sẽ dẫn đến hậu quả gì?

* Trả lời:

Đó là hình thức sản xuất nông nghiệp lạc hậu, sử dụng công cụ thô sơ, năng suất thấp, để lại hậu quả xấu cho đất trồng, cây cối không thể mọc lại được, môi trường tự nhiên bị hoang hóa.

2. Làm ruộng thâm canh lúa nước

Câu hỏi: Làm ruộng thâm canh lúa nước thường được tiến hành ở những khu vực nào?

* Trả lời:

Khu vực khí hậu nhiệt đới gió mùa, những nơi có nguồn lao động dồi dào và chủ động tưới tiêu nước.

Câu hỏi: Quan sát hình 8.4 - Lược đồ những khu vực thâm canh lúa nước ở châu Á (SGK, trang 27), nêu một số điều kiện về nhiệt độ và lượng mưa để tiến hành thâm canh lúa nước?

* Trả lời:

Điều kiện: Nhiệt độ trên 0°C, lượng mưa trên 1.000 mm.

Câu hỏi: Trong khu vực khí hậu nhiệt đới gió mùa cần có những điều kiện nào khác để sản xuất nông nghiệp?

* Trả lời:

Những điều kiện khác:

Nguồn lao động dồi dào và chủ động tưới tiêu

Câu hỏi: Trong sản xuất nông nghiệp, hình thức thâm canh lúa đem lại kết quả gì?

* Trả lời:

Thâm canh lúa cho phép tăng vụ, tăng năng suất và sản lượng, tạo điều kiện cho ngành chăn nuôi phát triển.

3. Sản xuất nông sản hàng hóa theo quy mô lớn

Câu hỏi: Trình bày các hình thức nông sản hàng hóa theo quy mô lớn?

* Trả lời:

Trang trại và đồn điền là hai hình thức sản xuất hàng hóa theo quy mô lớn.

Về quy mô sản xuất và cách tổ chức sản xuất: Đồn điền có quy mô rộng lớn hơn trang trại và cho thu hoạch nhiều nông sản hơn (sử dụng nhiều máy móc, kĩ thuật canh tác...).

Câu hỏi: Sắp xếp những dữ liệu cho dưới đây và vẽ vào vở sơ đồ thâm canh lúa nước?

Tăng sản lượng, chủ động tưới tiêu, nguồn lao động dồi dào, tăng vụ, thâm canh lúa nước, tăng năng suất.

* Trả lời:

BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM

Câu 1: Hình thức canh tác nông nghiệp làm cho tài nguyên rừng bị huỷ hoại, đất bạc màu xói mòn, năng suất thấp:

A. Thâm canh lúa nước

B. Sản xuất nông sản hàng hoá theo quy mô lớn

C. Làm rẫy

D. Cả A, B, C đều sai

Câu 2: Hình thức canh tác nông nghiệp phổ biến ở khu vực khí hậu gió mùa:

A. Làm nương rẫy

B. Thâm canh lúa nước

C. Cả A, B đều đúng

D. Cả A, B đều sai

Câu 3: Hình thức sản xuất nông nghiệp có quy mô lớn để xuất khẩu hoặc cung cấp nguyên liệu cho các nhà máy chế biến chủ yếu phát triển ở:

A. Đồn điền

B. Các trang trại

C. Cả A, B đều đúng

D. Cả A, B đều sai

Câu 4: Đồn điền là hình thức sản xuất nông nghiệp:

A. Có diện tích đất canh tác nhiều, trồng trọt chăn nuôi với quy mô nhỏ, năng suất thấp

B. Có quy mô rất lớn, được cơ giới hoá, sản phẩm nông sản nhiều

C. Chuyên trồng trọt vài loại cây đáp ứng nhu cầu thị trường trong nước và xuất khẩu

D. Cả A, B, C đều sai

Câu 5: Khu vực Đông Nam Á là nơi xuất khẩu nhiều:

A. Lúa mì

B. Gạo

C. Cà phê, cao su

D. Cả A, B, C đều đúng

Câu 6: Nước xuất khẩu nhiều gạo ở khu vực Đông Nam Á:

A. Việt Nam

B. Thái Lan

C. In đô nê xi a

D. Cả A, B đều đúng

ĐÁP ÁN

Câu 1: C

Câu 2: B

Câu 3: C

Câu 4: B

Câu 5: B

Câu 6: D