Chương X. CHÂU ÂU
BÀI 51: THIÊN NHIÊN CHÂU ÂU
1. Vị trí, địa hình
Câu hỏi: Xác định trên hình 51.1 (SGK, trang 153) vị trí của châu Âu, các biển và các bán đảo?
* Trả lời:
Châu Âu là một bộ phận thuộc lục địa Á - Âu nằm trong đới khí hậu ôn hòa, diện tích trên 10 triệu $km^{2}$. Dãy U-ran là ranh giới tự nhiên ở phía đông ngăn cách châu Âu với châu Á.
Nằm ở khoảng giữa các vĩ tuyến 36°B và 71°B, 3 mặt tiếp giáp các biển và đại dương: Bắc Băng Dương ở phía bắc, Đại Tây Dương ở phía tây và Địa Trung Hải ở phía nam.
Các biển: Địa Trung Hải, biển Măng-sơ, biển Bắc, biển Ban-tích, Biển Đen, Biển Trắng.
Các bán đảo: Xcan-đi-na-vi, I-bê-rich, I-ta-li-a, Ban-căng.
Câu hỏi: Nêu đặc điểm các dạng địa hình của châu Âu?
* Trả lời:
3 dạng địa hình chính: đồng bằng, núi già và núi trẻ.
Đồng bằng kéo dài từ tây sang đông, chiếm 2/3 diện tích châu lục.
Núi già ở phía bắc và vùng trung tâm.
Núi trẻ ở phía nam.
Câu hỏi: Quan sát lược đồ 51.1, cho biết tên các đồng bằng lớn và các dãy núi chính ở châu Âu?
* Trả lời:
Các đồng bằng lớn: đồng bằng Đông Âu, đồng bằng Pháp, đồng bằng trung lưu Đa-nuyp và đồng bằng hạ lưu Đa-nuyp.
Các dãy núi chính: dãy U-ran, An-pơ, Cac-pat, Xcan-đi-na-vi.
2. Khí hậu, sông ngòi và thực vật
Câu hỏi: Quan sát hình 51.2 (SGK, trang 155), cho biết châu Âu có các kiểu khí hậu nào?
* Trả lời:
Phần lớn lãnh thổ châu Âu có khí hậu ôn đới hải dương và ôn đới lục địa, chỉ một diện tích nhỏ ở phía bắc vòng Cực có khí hậu hàn đới. Phía nam có khí hậu địa trung hải.
Câu hỏi: Quan sát hình 51.1, nhận xét về mật độ sông ngòi ở châu Âu. Kể tên các con sông lớn ở châu Âu, các sông này đổ vào biển nào?
* Trả lời:
Mật độ sông ngòi dày đặc. Các sông lớn:
- Sông Ê-brơ trên bán đảo I-bê-rich đổ vào Địa Trung Hải.
- Sông En-bơ, Rai-nơ đổ vào Biển Bắc.
- Sông Đa-nuyp trên bán đảo Ban-căng đổ vào Biển Đen.
Câu hỏi: Nêu đặc điểm môi trường tự nhiên ở châu Âu?
* Trả lời:
Thảm thực vật thay đổi từ tây sang đông và từ bắc xuống nam theo sự thay đổi của nhiệt độ và lượng mưa.
Vùng ven biển Tây Âu có rừng cây lá rộng, đi sâu vào lục địa có rừng lá kim.
Ở phía đông nam có thảo nguyên, ven Địa Trung Hải có rừng lá cứng.
Câu hỏi: Quan sát hình 51.1, trình bày sự phân bố các loại địa hình chính của châu Âu.
* Trả lời:
Phân bố các loại địa hình chính:
- Đồng bằng: miền đồng bằng của khu vực Tây và Trung Âu, đồng bằng Đông Âu.
- Núi già: gồm miền núi già của khu vực Tây và Trung Âu, Nam Âu.
- Núi trẻ: gồm núi trẻ của khu vực Tây và Trung Âu, Nam Âu.
Câu hỏi: Dựa vào hình 51.1 và 51.2, giải thích vì sao ở phía tây châu Âu có khí hậu ấm áp và mưa nhiều hơn ở phía đông?
* Trả lời:
Phía tây có dòng biển nóng Bắc Đại Tây Dương làm cho biển và khí hậu châu Âu thêm ấm áp về mùa đông, quanh năm gió tây ôn đới đưa hơi ấm, ẩm vào đất liền làm giảm bớt tính chất lục địa của khí hậu ở khu vực đông và đông nam châu Âu.
Vùng ven biển phía tây chịu ảnh hưởng của biển mạnh hơn, không khí ẩm của biển khi đi sâu vào đất liền bị biến tính dần, vào sâu phía đông và đông nam, ảnh hưởng của biển và gió tây ôn đới giảm dần, vì thế, càng về phía tây, khí hậu châu Âu ấm áp, mưa nhiều.
BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM
Câu 1: Dựa vào hình 51.1 (SGK) cho biết lãnh thổ châu Âu tiếp giáp với các biển và đại dương nào?
A. Thái Bình Dương và Đại Tây Dương
B. Bắc Băng Dương
C. Cả A, B đều đúng
D. Cả A, B đều sai
Câu 2: Đại bộ phận lãnh thổ châu Âu có khí hậu:
A. Ôn đới hải dương
B. Ôn đới lục địa
C. Cả A, B đều đúng
D. Cả A, B đều sai
Câu 3: Dạng địa hình chính của châu Âu:
A. Đồng bằng
B. Núi già
C. Núi trẻ
D. Cả A, B, C đều đúng
Câu 4: Sông ngòi châu Âu có lượng nước dồi dào, quan trọng nhất là sông:
A. Sông Đa-nuyp
B. Sông Rai-nơ, Vôn-ga
C. Cả A, B đều đúng
D. Cả A, B đều sai
Câu 5: Vùng ven biển Tây Âu phổ biến là rừng:
A. Lá kim
B. Lá cứng
C. Lá rộng
D. Cả A, B, C đều sai
Câu 6: Rừng lá cứng phổ biến ở vùng:
A. Nội địa
B. Ven biển Tây Âu
C. Phía đông nam
D. Ven Địa Trung Hải
ĐÁP ÁN
Câu 1: C
Câu 2: C
Câu 3: D
Câu 4: C
Câu 5: C
Câu 6: D