BÀI 9: HOẠT ĐỘNG SẢN XUẤT NÔNG NGHIỆP Ở ĐỚI NÓNG
1. Đặc điểm sản xuất nông nghiệp
Câu hỏi: Môi trường xích đạo ẩm có những thuận lợi và khó khăn gì trong sản xuất nông nghiệp?
* Trả lời:
- Thuận lợi:
Nhiệt độ và độ ẩm cao, lượng mưa lớn, thích hợp với sản xuất nông nghiệp. Cây trồng phát triển quanh năm, có thể trồng gối được nhiều vụ, xen canh nhiều loại cây.
- Khó khăn:
Khí hậu nóng ẩm, thường phát sinh mầm bệnh gây tác hại cho cây trồng và vật nuôi, mưa nhiều làm cho đất bị rửa trôi, xói mòn.
Câu hỏi: Quan sát hình 9.1 và 9.2 (SGK, trang 30), nêu nguyên nhân dẫn đến xói mòn đất ở môi trường xích đạo ẩm.
* Trả lời:
Nhiệt độ cao, độ ẩm lớn làm cho các chất hữu cơ phân hủy nhanh, lớp mùn ở môi trường xích đạo ẩm thường không dày. Nếu không có thực vật bao phủ, đất có độ dốc cao và mưa nhiều thì đất màu bị rửa trôi, gây ra hiện tượng xói mòn đất.
Câu hỏi: Hãy nêu một số giải pháp bảo vệ môi trường xích đạo ẩm?
* Trả lời:
Các giải pháp:
- Bảo vệ, giữ gìn rừng cây.
- Không chặt phá, khai thác rừng bừa bãi.
- Trồng cây che phủ đất, trồng rừng ở các vùng đồi núi để bảo vệ lớp đất màu khỏi bị nước mưa cuốn trôi.
Câu hỏi: Tìm ví dụ để thấy ảnh hưởng của khí hậu nhiệt đới và khí hậu nhiệt đới gió mùa đến sản xuất nông nghiệp?
* Trả lời:
Ở môi trường nhiệt đới và nhiệt đới gió mùa, việc bố trí mùa vụ và lựa chọn các loại cây trồng bị chi phối bởi lượng mưa và chế độ mưa trong năm. Mùa khô kéo dài, lượng nước bốc hơi lớn, dễ gây hạn hán. Vào mùa mưa, lượng mưa lớn, tập trung vào một mùa, gây xói mòn, lở đất, lũ lụt.
- Việc canh tác mùa vụ phải theo dõi chặt chẽ dự báo, sự thay đổi thời tiết, khí hậu.
- Sản xuất nông nghiệp kĩ thuật canh tác thiếu khoa học cũng làm đất bị thoái hóa nhanh.
Câu hỏi: Hãy nêu các biện pháp khắc phục khó khăn do khí hậu nhiệt đới gió mùa gây ra trong sản xuất nông nghiệp?
* Trả lời:
Biện pháp:
- Làm thủy lợi, trồng cây che phủ rừng.
- Có các biện pháp phòng chống thiên tai, dịch bệnh.
2. Các sản phẩm nông nghiệp chủ yếu
Câu hỏi: Ở châu Á, vùng nhiệt đới gió mùa, cây trồng quan trọng nhất là gì?
* Trả lời:
Đó là cây lúa nước.
Câu hỏi: Tại sao các vùng trồng lúa nước lại thường trùng với những vùng đông dân bậc nhất trên thế giới
* Trả lời:
Cây lúa nước thường được trồng ở các vùng đồng bằng châu thổ là nơi tập trung dân cư đông đúc, nguồn lao động dồi dào. Vì thế, các vùng trồng lúa nước là những vùng đông dân bậc nhất trên thế giới.
Câu hỏi: Vì sao ngành chăn nuôi ở đới nóng chưa phát triển bằng ngành trồng trọt?
* Trả lời:
Do hình thức chăn thả trên đồng cỏ còn phổ biến, nguồn thức ăn cho gia súc chưa được ổn định.
Câu hỏi: Nêu các nông sản chính ở đới nóng, xác định trên bản đồ thế giới các nước, các khu vực ở đới nóng sản xuất nhiều loại nông sản đó?
* Trả lời:
Các loại nông sản chính ở đới nóng: Cao lương, ngô, khoai, sắn, cà phê, cao su, dừa, lạc,...
Các nước, các khu vực sản xuất nhiều loại nông sản như:
- Cà phê: Nam Mĩ, Tây Phi, Đông Nam Á.
- Cao su: Đông Nam Á.
- Dừa: các nước ven biển Đông Nam Á.
- Bông: Nam Á.
- Mía: Nam Mĩ.
BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM
Câu 1: Đặc điểm sản xuất nông nghiệp ở môi trường xích đạo ẩm:
A. Nhiệt độ và độ ẩm cao thích hợp với sản xuất nông nghiệp
B. Việc trồng trọt được tiến hành quanh năm
C. Có thể trồng gối vụ, xen canh nhiều loại cây
D. Cả A, B, C đều đúng
Câu 2: Biện pháp để bảo vệ đất trồng khỏi bị bạc màu, rửa trôi:
A. Làm thuỷ lợi
B. Trồng cây che phủ đất
C. Bảo vệ tài nguyên rừng
D. Cả A, B, C đều đúng
Câu 3: Ở vùng nhiệt đới, nguy cơ hoang mạc ngày càng mở rộng là do:
A. Mưa nhiều, đất bị rửa trôi
B. Mùa khô kéo dài, thiếu nước
C. Canh tác không khoa học làm đất bị thoái hoá
D. Cả A, B, C đều đúng
Câu 4: Các loại nông sản chủ yếu ở đới nóng:
A. Lúa nước
B. Ngô
C. Khoai, sắn
D. Cả A, B, C đều đúng
Câu 5: Ở đới nóng, các loại cây nào được trồng thành vùng tập trung:
A. Cà phê
B. Cao su
C. Dừa
D. Cả A, B, C đều đúng
Câu 6: Cây bông được trồng nhiều ở khu vực nào?
A. Nam Mĩ
B. Đông Nam Á
C. Tây Phi
D. Nam Á
ĐÁP ÁN
Câu 1: D
Câu 2: D
Câu 3: D
Câu 4: D
Câu 5: D
Câu 6: D