HƯỚNG DẪN HỌC BÀI
1. Những nét chính về thời đại, gia đình, cuộc đời của Nguyễn Du đã có ảnh hưởng đến việc sáng tác Truyện Kiều:
+ Nguyễn Du sinh trưởng trong một thời đại có nhiều biến động dữ dội: Xã hội phong kiến Việt Nam bước vào thời kì khủng hoảng sâu sắc, phong trào nông dân khởi nghĩa nổ ra liên tục mà đỉnh cao là cuộc khởi nghĩa Tây Sơn đã “một phen thay đổi sơn hà”. Phong trào Tây Sơn thất bại, chế độ phong kiến triều Nguyễn được thiết lập. Những thay đổi kinh thiên động địa ấy đã tác động mạnh tới tình cảm, nhận thức của Nguyễn Du để ông hướng ngòi bút vào hiện thực “Trải qua một cuộc bể dâu - Những điều trông thấy mà đau đớn lòng”.
+ Gia đình Nguyễn Du là một gia đình đại quý tộc, nhiều đời làm quan và có truyền thống về văn học, cha đỗ tiến sĩ, từng làm Tể tướng, ông từng làm Thượng thư và là người say mê nghệ thuật. Nhưng cuộc sống “êm đềm trướng rủ màn che” với Nguyễn Du không được bao lâu. Nhà thơ mồ côi cha năm 9 tuổi và mồ côi mẹ năm 12 tuổi. Hoàn cảnh gia đình cũng đã tác động lớn tới cuộc đời Nguyễn Du.
+ Nguyễn Du là người có vốn hiểu biết sâu rộng, có vốn sống phong phú. Trước những biến động dữ dội của lịch sử, nhà thơ đã sống nhiều năm lưu lạc, tiếp xúc với nhiều cảnh đời, những con người, những số phận khác nhau. Khi ra làm quan với nhà Nguyễn, ông đã từng đi sứ Trung Quốc, từng qua nhiều vùng đất Trung Hoa rộng lớn với nền văn hóa rực rỡ. Đi nhiều, tiếp xúc nhiều, từng trải trong cuộc sống... tất cả những điều đó có ảnh hưởng lớn đến sáng tác của nhà thơ.
2. Kể tóm tắt Truyện Kiều theo ba phần cơ bản của tác phẩm.