§6. CHẤT BÉO (LIPIT).

I. Thành phần cấu tạo.

* Chất béo là este của glixerin với các axit béo (có tên là glixerit).

$R_{1}$, $R_{2}$, $R_{3}$ giống nhau: Glixerit đơn giản.

$R_{1}$, $R_{2}$, $R_{3}$ khác nhau: Glixerit hỗn tạp.

Các axit béo thường gặp:

axit panmitic $C_{15}H_{31}COOH$

axit stearic $C_{17}H_{35}COOH$

axit oleic $C_{17}H_{33}COOH$ (có một nối đôi).

axit linoleic $C_{17}H_{31}COOH$ (có hai nối đôi)

II. Lí tính:

* Chất béo động vật (mỡ) tạo thành chủ yếu từ những axit no nên ở thể rắn.

Chất béo thực vật (dầu) tạo thành chủ yếu từ những axit chưa no nên ở thể lỏng.

* Không tan trong nước, tan trong các dung môi hữu cơ.

III. Hóa tính: Tương tự hóa tính của este.

1. Phản ứng thủy phân:

2. Phản ứng xà phòng hóa:

3. Phản ứng cộng $H_{2}$ vào glixerit chưa no, biến đầu thành mỡ. Ngoài ra glixerit chưa no còn cộng hợp halogen (làm mất màu brom).

III. Ứng dụng: Dùng làm thực phẩm, sản xuất xà phòng.