HƯỚNG DẪN LUYỆN TẬP
Kiểu câu nghi vấn, cầu khiến, cảm thán, trần thuật, phủ định
Xác định kiểu câu:
a) Câu cầu khiến
b) Câu trần thuật
c), d) Câu nghi vấn
e) Câu cầu khiến
g) Câu cảm thán
h) Câu trần thuật.
Hành động nói
1. a) Bộc lộ cảm xúc
b) Phủ định
c) Lời khuyên
d) Đe doạ
e) Khẳng định
2. Viết lại các câu (b), (d) ở bài tập 1 bằng một kiểu câu khác nhưng vẫn thể hiện hành động nói đó:
b) [...] Chứ cháu không dám bỏ bễ tiền sưu của nhà nước đâu!
d) Nếu không có tiền nộp sưu thì ông sẽ dỡ cả nhà mày đi, chửi mắng thôi à?
Lựa chọn trật tự từ trong câu 1. Viết lại câu:
Chị Dậu rón rén bưng một bát cháo lớn đến chỗ chồng nằm.
Có thể biến đổi:
- Chị Dậu bưng một bát cháo lớn đến chỗ chồng nằm một cách rón rén.
- Rón rén, chị Dậu bưng một bát cháo lớn đến chỗ chồng nằm.
-Chị Dậu bưng một bát cháo lớn, rón rén đến chỗ chồng nằm.
2. 3. Viết lại câu và phân tích chỗ khác nhau:
Hoảng quá, anh Dậu vội để bát cháo xuống phản và lăn đùng ra đó, không nói được câu gì.
(Hoảng quá vốn là vị ngữ của câu. Đưa lên đầu câu lại thể hiện trạng thái cho cả câu; do đó, cũng có một số tác giả coi đây là trạng ngữ.)
Có thể biến đổi:
- Anh Dậu hoảng quá, vội để bát cháo xuống phản và lăn đùng ra đó, không nói được câu gì.
(Hoảng quá là một trong những vị ngữ của câu.)
- Anh Dậu vội để bát cháo xuống phản và lăn đùng ra đó, hoảng quá, không nói được câu gì.
(Hoảng quá là một trong những vị ngữ của câu, mặt khác cũng thể coi như trạng ngữ đặt giữa câu vì nó thể hiện trạng thái cho cả câu.)