HƯỚNG DẪN LÀM BÀI
I- Nhận xét
Ghi tên các nhân vật trong truyện: Dế Mèn bênh vực kẻ yếu; Sự tích hồ Ba Bể:
* Nhân vật chính (xuất hiện từ đầu đến cuối truyện thể hiện ý nghĩa của truyện):
+ Người: Mẹ con bà góa.
+ Vật: Dế Mèn
* Nhân vật phụ (các nhân vật còn lại):
+ Người: Bà lão ăn xin. Những người dân đi lễ Phật.
+ Vật: Nhà Trò. Giao long.
II- Nêu nhận xét về tính cách của các nhân vật
a) Dế Mèn (trong truyện Dế Mèn bênh vực kẻ yếu).
+ Dế Mèn là một người sống nặng tình cảm, có lòng thương người, nhất là đối với những người ốm yếu, nghèo khổ. (Ví dụ: Nghe tiếng khóc tỉ tê Mèn đã động lòng. Nghe chị Nhà Trò kể về hoàn cảnh của mình: mẹ mất, còn lại một mình thui thủi, ốm yếu làm không đủ ăn... bị kẻ mạnh ức hiếp. Mèn rất xúc động).
+ Dế Mèn còn là một người sẵn sàng làm việc nghĩa, che chở, bảo bọc, cưu mang kẻ yếu, đánh lại kẻ mạnh, ghét áp bức bất công.
Ví dụ: Dế Mèn nói với Nhà Trò: “Em đừng sợ. Hãy trở về cùng với tôi đây. Đứa độc ác không thể cậy khỏe ăn hiếp kẻ yếu”.
b) Mẹ con bà góa trong truyện Sự tích hồ Ba Bể.
+ Đó là người có tấm lòng thương người, nhất là những người già cả, ốm yếu, bệnh tật, nghèo khổ (cho bà lão ăn xin ăn và ngủ nhờ).
+ Họ sẵn sàng cứu giúp đồng loại bị hoạn nạn (chèo thuyền đi khắp nơi cứu người trong trận lụt lớn).
Từ những nhận xét trên, em có thể rút ra kết luận sau:
1- Truyện có nhân vật chính và có thể có nhân vật phụ.
2- Nhân vật trong truyện có thể là người hay các con vật được nhân hóa.
3- Hành động, lời nói và suy nghĩ của nhân vật nói lên tính cách của nhân vật ấy.
LUYỆN TẬP
Nhân vật chính trong câu chuyện Ba anh em SGK TV4, tập 14, trang 13, là những ai? Tính cách của các nhân vật được bộc lộ trong hoàn cảnh nào?
Em có đồng ý với nhận xét của nhân vật bà về tính cách của từng cháu không?
HƯỚNG DẪN LÀM BÀI
1- Nhân vật chính trong câu chuyện gồm có:
+ Ni-ki-ta.
+ Gô-sa.
+ Chi-ôm-ca.
Cả ba nhân vật đều xuất hiện từ đầu đến cuối truyện, thể hiện ý nghĩa của truyện, bộc lộ các tính cách khác nhau.
* Tính cách của các nhân vật bộc lộ trong hoàn cảnh nào?
Đọc truyện ta thấy: tính cách của các nhân vật được bộc lộ thông qua hành động của mỗi nhân vật sau bữa ăn.
2- Em có đồng ý với nhận xét của nhân vật bà về tính cách của từng cháu không?
Qua nhận xét của người bà về tính cách của ba người cháu của mình, em rất đồng ý. Mỗi người mỗi tính cách khác nhau thể hiện qua hành động:
- Ni-ki-ta chỉ nghĩ đến ham thích riêng của mình, ăn xong là chạy tót đi chơi.
- Gô-sa láu lỉnh, lén hắt những mẩu bánh vụn xuống đất.
- Chi-ôm-ca thì biết thương bà, giúp đỡ bà dọn dẹp bữa ăn, biết nghĩ đến những con chim bồ câu chúng cũng cần ăn như mọi sinh vật khác nên tận dụng những mẩu bánh vụn trên bàn cho chim ăn. Tính cách của Chi-ôm-ca rất đáng được chúng ta học tập và làm theo.