I. DÀN Ý
1. Mở bài: Giới thiệu vài nét về quê hương.
2. Thân bài:
* Những vầng trăng trong kí ức:
+ Trăng gắn bó với tuổi ấu thơ:
- Mảnh trăng non cong vút như sừng trâu.
- Vầng trăng tròn vành vạnh đêm rằm Trung thu rước đèn, phá cỗ.
- Trăng toả ánh sáng dịu dàng, mát rượi khắp làng quê...
+ Trăng gắn bó với đời chiến sĩ:
- Trong những năm tháng đánh giặc gian nan, vầng trăng đã thành tri kỉ, làm vơi đi những mất mát, đau thương.
- Đem lại sự thanh thản và niềm hứng khởi, tin tưởng cho người chiến sĩ.
+ Trăng trong đời sống hoà bình:
- Cuộc sống bộn bề những lo toan vất vả, con người có thể quên trăng nhưng trăng vẫn là người bạn âm thầm mà rất đỗi thuỷ chung.
- Trăng nhắc nhở, khơi dậy những tình cảm tốt đẹp trong con người.
3. Kết bài:
- Vầng trăng ngời ngời toả sáng, soi rọi tâm hồn của mỗi chúng ta.
- Trăng mãi mãi là người bạn tri âm tri kỉ.
II. BÀI LÀM
Làng tôi ở vùng hạ lưu sông Mã, cách biển không xa. Bao đời nay, dân làng vừa sống bằng nghề nông, vừa sống bằng nghề đánh cá. Những mái rạ đơn sơ nằm nép dưới bóng dừa, bóng tre xanh mát.
Thuở lên tám, lên mười, chiều chiều, tôi cùng đám bạn dong trâu ra đồng, ra bãi. Lúc lũ trâu thong dong gặm cỏ thì chúng tôi túm tụm đánh đáo, đánh khăng, thả diều, kéo co... Hôm nào hăng lên thì chia quân xanh, quân đỏ, bày trò đánh trận giả, đuổi nhau, vật nhau huỳnh huỵch, la hét vang trời. Mải chơi đến nỗi trời tối lúc nào không hay. Ngước nhìn lên, vầng trăng non cong vút như sừng trâu đã lấp ló sau rặng tre làng tím sẫm. Ngôi sao Hôm sáng lấp lánh, nhấp nháy tinh nghịch như mắt trẻ thơ.
Mùa hạ qua đi rất nhanh. Trên đầm, sen đã gần tàn, hương chỉ còn phảng phất. Trong vườn, hoa cúc khoe những cánh vàng tươi, long lanh sương sớm. Đám trẻ chúng tôi bắt đầu bàn tán về chuyện làm đèn đón Tết Trung thu. Tôi cũng không quên dặn mẹ hôm nào đi chợ huyện, nhớ mua xấp giấy màu và giấy bóng kính xanh đỏ để tôi làm chiếc đèn ông sao thật lớn.
Đêm rằm tháng Tám, vầng trăng tròn vành vạnh treo giữa nền trời chi chít muôn vạn vì sao. Gió thổi lồng lộng, mát rượi. Ánh trăng vằng vặc soi khắp nẻo đường quê rộn ràng tiếng trống ếch, tiếng trẻ reo vui trong đám rước đèn đón trăng. Nhiều lần ngắm trăng nên tôi thuộc đến từng vết sẫm trên mặt trăng. Kia là cây đa, kia là chú Cuội ngồi dưới gốc đa, tay chống cằm, buồn bã nhìn xuống thế gian, mong ngày trở lại...
Tuổi thơ tôi gắn bó với trăng. Trăng dịu dàng toả sáng trên đồng lúa bát ngát, trăng chiếu lấp lánh trên sông, trên biển... Trăng đã trở thành người bạn thân thiết và tình nghĩa trong cuộc sống của chúng tôi.
Lớn lên, tôi và bạn bè rời mái trường, rời làng quê yêu dấu để lên chiến trường miền Nam đánh Mĩ. Những ngày tháng gian khổ ở rừng, vầng trăng thành tri kỉ, làm vơi đi những mất mát, đau thương, đem lại cho chúng tôi nguồn hứng khởi trước vẻ đẹp vĩnh hằng của thiên nhiên mà không có một thứ đạn bom nào của quân thù có thể tàn phá nổi.
Chiến tranh đã qua đi, miền Nam được giải phóng, đất nước thống nhất liền một dải. Cả dân tộc hào hứng bắt tay vào xây dựng cuộc sống trong hoà bình. Những người lính chúng tôi cũng bước vào một giai đoạn mới.
Tạm biệt chiến khu với những cánh rừng bát ngát một màu xanh, chúng tôi về thành phố. Biết bao là bỡ ngỡ, lạ lùng trước nhịp sống sôi động, trước những nhà cao tầng san sát, trước những con đường nhộn nhịp, đông vui. Rồi ngày tháng trôi qua, tôi cũng quen dần với cuộc sống hiện đại nơi đây. Đêm đêm, cả thành phố sáng rực ánh điện, lấp lánh cửa gương. Theo quy luật tuần hoàn của đất trời, vầng trăng hàng tháng vẫn hiện diện giữa không trung, nhưng mọi người nhìn trăng với ánh mắt lạnh lùng như nhìn một người khách lạ, hay một người dưng qua đường.
Có lần, tôi đang cùng các con đang xem ti-vi thì cúp điện. Cả căn phòng tối om, ngột ngạt. Tôi vội bật tung cửa sổ cho thoáng khí và chợt sững người trước vầng trăng tròn đầy đang lặng lẽ toả ánh sáng huyền ảo lên mặt đất. Tôi mừng như gặp lại bạn thân sau bao ngày xa cách. Đối diện với trăng, trong lòng tôi đột ngột dâng lên một cảm xúc rưng rưng khó tả. Tất cả những kỉ niệm vui buồn của quá khứ phút chốc sống dậy, hiển hiện rõ nét trong kí ức tôi. Tôi lặng đi, chìm đắm trong hồi tưởng về một thời chưa xa. Những cánh đồng bát ngát lúa xanh, những dòng sông, cánh rừng, biển cả, làng mạc, xóm thôn... nơi tôi và đồng đội đã từng sống và chiến đấu. Có bao người đã ngã xuống giữa tuổi thanh xuân để dân tộc, đất nước được tự do, độc lập?! Vậy mà không ít người trong đó có tôi, giờ đây đã vội quên...
Tôi miên man suy ngẫm và tự trách mình. Phải! Chúng ta không thể viện lí do này nọ, không thể đổ lỗi cho cuộc sống bon chen, hối hả hiện tại để quên đi quá khứ gian khổ, nhọc nhằn mà oanh liệt của đất nước và dân tộc. Bởi quá khứ là một phần của lịch sử, một phần đời thiêng liêng của mỗi con người.
Trên cao kia, vầng trăng vẫn ngời ngời toả sáng, mặc những kẻ vô tình. Vầng trăng im lặng giống như lời nhắc nhở nghiêm khắc, đủ làm giật mình và thức tỉnh lương tri trong mỗi chúng ta.