I. DÀN Ý

1. Mở bài:

* Giới thiệu sơ lược về gia cảnh Vương viên ngoại:

- Có ba người con: Thuý Kiều, Thuý Vân, Vương Quan.

- Nhân tiết Thanh minh, ba chị em rủ nhau đi chơi xuân.

2. Thân bài:

* Quang cảnh ngày xuân:

- Tiết Thanh minh vào đầu tháng ba (Âm lịch), khi trời mùa xuân mát mẻ, trong lành. Hoa cỏ tốt tươi, chim én chao liệng trong không trung...

- Khung cảnh rộn ràng, tấp nập, ngựa xe như nước, áo quần như nêm, tài tử, giai nhân dập dìu chen vai sát cánh...

- Nhà nhà lo tảo mộ, cúng bái... Sự giao hoà tâm linh giữa người sống và người chết diễn ra trong không khí thiêng liêng.

* Cuộc du xuân của chị em Thuý Kiều:

- Ba chị em vui vẻ hoà vào dòng người trẩy hội...

- Lần đầu tiên được đi chơi xa, tâm trạng ai cũng náo nức, hân hoan...

- Chiều tà, người đã vãn, cảnh vật gợi buồn: Nao nao dòng nước uốn quanh, Dịp cầu nho nhỏ cuối ghềnh bắc ngang... Chị em Kiều thơ thẩn dang tay ra về.

3. Kết bài:

- Tâm trạng của Thuý Kiều vui, buồn, bâng khuâng khó tả.

- Vương Quan giục hai chị rảo bước bởi đường về còn xa.

II. BÀI LÀM

Ông bà Vương viên ngoại có ba người con là Thuý Kiều, Thuý Vân và Vương Quan. Hai cô con gái đã đến tuổi cài trâm. Dáng vẻ yểu điệu như liễu, như mai, tâm hồn trong trắng như băng, như tuyết. Thuý Vân đẹp đoan trang, phúc hậu, nguyệt thẹn, hoa nhường. Thuý Kiều đẹp sắc sảo, mặn mà, nghiêng thành, nghiêng nước. Vương Quan khôi ngô, tuấn tú, đang theo học chữ nghĩa thánh hiền. Ngày xuân, trong tiết Thanh minh, ba chị em rủ nhau cùng dạo chơi xuân.

Vừa mới Tết Nguyên Đán hôm nào mà giờ đây đã là tháng ba. Bầu trời trong xanh, những đám mây trắng bồng bềnh trôi. Chim én vẫn rộn ràng bay liệng giữa không trung bao la. Khi trời mùa xuân mát mẻ khiến cho hoa lá tốt tươi. Màu cỏ non xanh mướt kéo dài đến tận chân trời. Trên cành lê, điểm mấy bông hoa trắng rung rinh trước gió. Cảnh đẹp như giục giã bước chân chị em Thuý Kiều. Theo phong tục có từ lâu đời, trong tiết Thanh minh, nhà nhà lo chuẩn bị cho lễ tảo mộ để bày tỏ lòng thương tiếc và biết ơn đối với người đã khuất. Đây cũng là dịp thiên hạ du xuân, thưởng lãm vẻ đẹp tuyệt vời của thiên nhiên.

Ba chị em Thuý Kiều vui vẻ hoà vào dòng người trẩy hội. Từ khắp chốn, tài tử, giai nhân nườm nượp kéo về. Khung cảnh rộn ràng, tấp nập, ngựa xe như nước chảy, người người chen vai sát cánh. Từng tốp kéo lên gò cao, xúm quanh những ngôi mộ của người thân, sửa sang cho sạch sẽ, đắp thêm đất, trồng thêm hoa, đốt vàng thoi, bạc giấy và thắp hương khấn vái... Khói thơm nghi ngút toả rộng một vùng. Sự giao hoà tâm linh giữa người đã khuất và người còn sống diễn ra trong không khí thiêng liêng, xúc động.

Chẳng mấy chốc, trời đã ngả về chiều. Mặt trời đang lặn dần sau dãy núi phía Tây. Một màn sương bảng lảng lan toả lúc hoàng hôn. Thuý Kiều thấy lòng chợt se buồn. Nàng bảo Thuý Vân và Vương Quan ra về. Ba chị em thơ thẩn bước theo con suối nước chảy trong veo, nhìn rõ cả những hòn cuội trắng tinh và đàn cá lượn lờ dưới đáy. Một chiếc cầu gỗ nhỏ xinh, dáng cong cong thanh tú bắc ngang cuối ghềnh, làm cho khung cảnh càng thêm thơ mộng.

Lần đầu tiên, ba chị em nhà họ Vương đi chơi xuân. Trong tâm hồn mỗi người, cảm xúc buồn vui lẫn lộn. Vương Quan cất tiếng giục Thuý Kiều, Thuý Vân rảo bước bởi đường về nhà vẫn còn xa!