I. DÀN Ý
1. Mở bài:
* Giới thiệu chung:
- Chả cá là một món ăn ngon, đặc sản của Hà Nội.
- Tên món ăn này đã được lấy để đặt cho một phố: phố Chả Cá.
- Nổi tiếng nhất là chả cá Lã Vọng, gia truyền qua nhiều đời.
2. Thân bài:
* Thuyết minh về chả cá:
+ Nguyên liệu:
- Cá lăng (hoặc cá chiên, cá quả).
- Gia vị: riềng, mẻ, nghệ, nước mắm ngon, mắm tôm, chanh, ớt, hành tươi, rau thơm, rau thì là, bánh đa vừng, bún, lạc rang.
+ Cách chế biến:
- Cá lăng rửa sạch, bỏ xương, lọc lấy thịt.
- Lạng thành từng miếng mỏng, ướp với nước mắm ngon, mẻ, nước cốt riêng và nghệ tươi, để cho thấm.
- Xếp từng miếng vào kẹp tre, nướng bằng than hồng, lật qua lật lại cho vàng đều hai mặt và vừa chín tới.
+ Cách ăn:
- Để một lò than nhỏ, một chảo dầu nhỏ giữa bàn.
- Chả cá gỡ ra bỏ vào bát to, rưới hành mỡ phi thơm đang sôi vào. Ăn đến đâu cho vào chảo đến đó.
- Chả cá chấm mắm tôm pha với chanh, ớt, rượu trắng, đánh cho ngầu bọt.
- Ăn nóng cùng với bún, thì là, húng láng, hành tươi chẻ nhỏ, bánh đa vừng nướng giòn, lạc rang.
3. Kết bài:
* Cảm nghĩ của em:
- Chả cá là một món ăn khá cầu kì nhưng không đắt tiền, rất ngon và bổ.
- Chả cá thể hiện tài chế biến khéo léo và sự tinh tế trong việc thưởng thức các món ăn ngon của người Hà Nội.
- Đây là món đặc sản, dẫu chỉ ăn một lần nhưng sẽ nhớ suốt đời hương vị thơm ngon của nó.
- Nhiều du khách nước ngoài cũng đã biết đến món ăn đặc biệt này.
II. BÀI LÀM
Nhắc đến các món ăn ngon của Hà Nội, không thể không kể tới món chả cá. Chả cá ngon đến mức người ta đã lấy tên nó để đặt tên cho một phố: Phố Chả Cá thay cho phố Hàng Sơn cũ. Đầu thế kỉ XX, một người họ Đoàn ở phố Hàng Sơn đã chế biến ra món ăn này. Để thu hút khách hàng, ông đặt bức tượng Lã Vọng ngồi câu trước cửa. Do đó mà thành tên chả cá Lã Vọng. Cái tên ấy con cháu ông còn giữ đến bây giờ.
Nguyên liệu chính để làm chả cá là cá lăng, một thứ cá sông thịt dai và ngọt. Không có cá lăng thì có thể thay bằng cá chiên hay cá quả. Cá tươi mua về làm sạch, lọc bỏ xương rồi thái thành từng miếng nhỏ, ướp với nước mắm ngon, mẻ, riềng và nghệ tươi giã nát, lọc kĩ. Sau khi thịt cá đã thấm thì sắp vào cặp tre, buộc chặt hai đầu rồi nướng trên lò than hoa, lật đi lật lại cho vàng đều hai mặt là được. Gỡ chả cá ra bát rồi rưới mỡ hành phi thơm đang sôi vào.
Khách ăn dăm ba người ngồi vào bàn. Giữa bàn đặt chiếc lò than nhỏ và chiếc chảo dầu (hoặc mỡ). Ăn đến đâu bỏ chả cá vào chảo đến đấy. Một bát chả cá vàng ngậy, một đĩa bún trắng muốt, một đĩa rau thì là, húng láng, hành tươi chẻ nhỏ, một đĩa lạc rang, một chiếc bánh đa vừng... và quan trọng nhất là chén mắm tôm pha với chanh, ớt, thêm thìa rượu trắng và vài giọt dầu cà cuống, quấy thật kĩ cho sủi bọt.
Khách nhẹ nhàng gắp một miếng chả cá chấm mắm tôm rồi cho vào bát; lần lượt đến thì là, hành củ tươi chẻ nhỏ nhúng sơ vào dầu nóng, thêm vài ngọn húng láng, tí lạc rang, một ít bún và một miếng bánh đa giòn tan. Ăn ngay đừng để nguội mất ngon. Lâu một chút, cầu kì một chút nhưng chỉ làm tăng độ thèm, độ ngon của món ăn đặc biệt này.
Người sành ăn bảo chả cá phải vừa ăn vừa chờ mới thích. Mắt nhìn, mũi ngửi, tay gắp, tai nghe... Tất cả các giác quan cùng một lúc được huy động để thưởng thức hương vị độc đáo của món ăn này. Thôi thì đủ cả chua, cay, ngọt, mặn, béo, bùi... ngon không thể tả!
Chả cá muốn ngon thì nướng vừa chín tới. Nướng quá lửa chả sẽ khô, ăn không ngậy. Miếng chả thơm phức, không còn tanh mùi cá mới là đạt yêu cầu. Những người ăn hai ba lần sẽ thấy thích rồi đâm nghiện món ăn này. Để thưởng thức món chả cá cầu kì, xin mách nhỏ các bạn là nếu chỉ có ít thời giờ thì không nên ăn chả cá.
Chả cá là món ăn hợp với mùa đông. Sau một tuần làm việc và học tập căng thẳng, còn gì thú bằng dăm ba người bạn hay cả gia đình kéo nhau đi ăn chả cá. Đến cửa quán, mới ngửi mùi cá nướng thơm lừng đã thấy thèm. Lò than hồng toả hơi nóng, xua bớt cái giá lạnh và làm cho lòng người ấm áp hẳn lên. Rồi chả cá được bưng ra. Vợ gắp cho chồng, mẹ gắp cho con, bạn bè gắp cho nhau, vui vẻ, ồn ã nhưng thân mật, gắn bó biết chừng nào! Hương vị của món ăn dường như cũng ngon hơn gấp bội.
Có thể nói chả cá là món ăn thể hiện sự tài hoa, tinh tế trong nghệ thuật ẩm thực của người Hà Nội. Món ăn vừa ngon vừa bổ này tuy không đắt tiền nhưng cần nhiều công phu. Miếng ngon nhớ lâu. Dù chỉ ăn chả cá Lã Vọng một lần thôi nhưng khách sẽ không bao giờ quên được hương vị đậm đà, hấp dẫn vô cùng của nó và sẽ mong có dịp được ăn thêm lần nữa.
Những ngày mưa lâm râm, khí trời se lạnh mà được ngồi cạnh bếp than hồng để ăn chả cá cùng gia đình thì thật tuyệt! Đó là niềm vui của người Hà Nội. Nay, món chả cá đâu đâu cũng có nhưng cái tên chả cá Lã Vọng đã trở thành một thương hiệu nổi tiếng không chỉ ở Hà Nội, ở trong nước mà ở cả nước ngoài. Du khách phương xa về thăm Hà Nội, nếu muốn ăn chả cá thì hãy tìm đến quán chả cá Lã Vọng, ăn một lần để nhớ một đời.