Chiến tranh giành độc lập của các thuộc địa Anh ở Bắc Mĩ

Bài 30. CHIẾN TRANH GIÀNH ĐỘC LẬP CỦA CÁC THUỘC ĐỊA ANH Ở BẮC MĨ

I. CÂU HỎI VÀ BÀI TẬP CÓ SẴN TRONG SÁCH GIÁO KHOA

Câu hỏi: Hãy trình bày chính sách của chính phủ Anh đối với sự phát triển kinh tế của 13 thuộc địa.

* Hướng dẫn trả lời:

- Cấm Bắc Mĩ sản xuất nhiều loại hàng công nghiệp, cấm mở doanh nghiệp, cấm đem máy móc và thợ lành nghề từ Anh sang, đồng thời ban hành chế độ thuế khóa nặng nề.

- Các thuộc địa Bắc Mĩ không được tự do buôn bán với các nước khác và cư dân ở đây không được khai hoang những vùng đất ở miền Tây.

Câu hỏi: Nước Mĩ được thành lập trong hoàn cảnh nào?

* Hướng dẫn trả lời:

- Tháng 5/1775, Đại hội lục địa lần thứ hai được triệu tập, quyết định thành lập "Quân đội thuộc địa" và bổ nhiệm Oa-sinh-tơn là tổng chỉ huy, đồng thời kêu gọi nhân dân tự nguyện đóng góp xây dựng quân đội. Cuộc đấu tranh giành độc lập không ngừng phát triển. Các thuộc địa lần lượt tuyên bố tách khỏi nước Anh.

- Ngày 4/7/1776, Đại hội thông qua bản Tuyên ngôn Độc lập chính thức tuyên bố 13 thuộc địa thoát li khỏi chính quốc, thành lập một quốc gia độc lập Hợp chủng quốc Mĩ.

Bài tập: Tuyên ngôn Độc lập năm 1776 có những điểm tiến bộ và hạn chế gì?

* Hướng dẫn trả lời:

- Tiến bộ:

- Quyền con người và quyền công dân được chính thức công bố trước toàn thể nhân loại.

- Nguyên tắc về chủ quyền của nhân dân được đề cao.

- Hạn chế:

- Không xóa bỏ chế độ nô lệ.

- Công nhân và nhân dân lao động vẫn bị bóc lột.

Câu hỏi: Yếu tố nào giúp quân khởi nghĩa Bắc Mĩ chiến thắng quân Anh.

* Hướng dẫn trả lời:

- Nhờ có sự chỉ huy tài tình của Oa-sinh-tơn.

- Nhờ có sự ủng hộ của nhân dân.

- Nhờ biết dựa vào địa thế hiểm trở ở Bắc Mĩ để phát huy lối đánh du kích.

- Nhờ cuộc chiến đấu chính nghĩa được các tầng lớp nhân dân tiến bộ Pháp và nhân dân các nước châu Âu ủng hộ.

Câu hỏi: Trình bày diễn biến chính cuộc chiến tranh giành độc lập của 13 thuộc địa Anh ở Bắc Mĩ.

* Hướng dẫn trả lời:

Câu hỏi: Trình bày kết quả và ý nghĩa của chiến tranh giành độc lập.

* Hướng dẫn trả lời:

+ Kết quả:

- Tháng 9/1783, hòa ước được kí kết tại Véc-xai (Pháp). Anh công nhận nền độc lập của 13 thuộc địa ở Bắc Mĩ.

- Năm 1787, Hiến pháp nước Mĩ được thông qua, củng cố vị trí của Nhà nước mới.

- Năm 1789, Oa-sinh-tơn được bầu làm tổng thống đầu tiên của nước Mĩ.

+ Ý nghĩa:

- Giải phóng Bắc Mĩ khỏi sự thống trị của thực dân Anh.

- Mở đường cho kinh tế tư bản chủ nghĩa ở Mĩ phát triển.

- Góp phần thúc đẩy phong trào cách mạng chống phong kiến ở châu Âu và phong trào đấu tranh giành độc lập ở Mĩ La-tinh cuối thế kỉ XVIII đầu thế kỉ XIX.

II. CÂU HỎI VÀ BÀI TẬP KHÔNG CÓ TRONG SÁCH GIÁO KHOA

Câu hỏi: Chính sách của Anh đối với các thuộc địa ở Bắc Mĩ, kết quả?

* Hướng dẫn trả lời:

- Các thuộc địa Anh ở Bắc Mĩ đề đặt dưới quyền của vua Anh. Các thuộc địa này là nguồn cung cấp nguyên liệu và là thị trường tiêu thụ hàng hóa của chính quốc; đồng thời phải tuân thủ các đạo luật khắt khe do Anh đề ra như: luật hàng hải (1561), luật đường (1764), luật tem (1764), luật chè (1770).

- Kết quả của cuộc khai thác thuộc địa của Anh là một cản trở lớn đối với sự phát triển xã hội Bắc Mĩ, tuy nhiên nền kinh tế ở hai miền Bắc, Nam vẫn phát triển theo con đường tư bản chủ nghĩa (miền Bắc xây dựng các công trường thủ công, miền Nam phát triển kinh tế đồn điền). Nhiều trung tâm kinh tế hình thành.

- Sự thống trị hà khắc của thực dân Anh, mâu thuẫn giữa chế độ thuộc địa và sự phát triển kinh tế tư bản chủ nghĩa ở Bắc Mĩ dẫn tới mâu thuẫn giữa nhân dân thuộc địa Bắc Mĩ với thực dân Anh, làm bùng nổ nhiều cuộc đấu tranh.

Câu hỏi: Sự kiện cuộc tấn công tàu chở chè ở Bô-xtơn dẫn đến cuộc chiến tranh diễn ra như thế nào?

* Hướng dẫn trả lời:

- Cuối năm 1773, nhân dân cảng Bô-xtơn tấn công ba tàu chở chè của Anh và ném các thùng chè xuống biển để phản đối chế độ thuế của Anh đối với các thuộc địa Bắc Mĩ. Thực dân Anh ra lệnh đóng cảng Bô-xtơn, làm ngưng trệ các hoạt động thương mại, nạn thất nghiệp lan tràn. Tháng 4-1774, Anh ban bố 5 đạo luật đàn áp, gây nên phong trào đấu tranh chống Anh mạnh mẽ.

- Từ 5-9 đến 26-10-1774, tại Phi-la-đen-phi-a đã diễn ra đại hội lục địa lần thứ nhất, các đại biểu nhất trí yêu cầu mà Anh bãi bỏ chính sách hạn chế công thương nghiệp ở Bắc Mĩ. Vua Anh không chấp nhận mà còn chuẩn bị trừng phạt.

- Tháng 4-1775, chiến tranh giữa thuộc địa và chính quốc đã nổ ra, lúc đầu quân khởi nghĩa chịu nhiều thất bại vì lực lượng non yếu, thiếu sự tổ chức chặt chẽ; đến đầu năm 1776, quân khởi nghĩa chiếm được Bô-xtơn.

Bài tập: Trình bày và phân tích những nội dung cơ bản của hiến pháp năm 1787.

* Hướng dẫn trả lời:

- Mĩ là nước cộng hòa liên bang.

- Thực hiện nguyên tắc nhân quyền: Tổng thống nắm quyền hành pháp, Quốc hội nắm quyền lập pháp, Tòa án tối cao nắm quyền tư pháp.

- Tổng thống có nhiệm kỳ 4 năm, chỉ được tái cử 1 nhiệm kỳ: Tổng thống là tổng tư lệnh quân đội.

- Hạn chế của hiến pháp 1787: Những người có tài sản, có học vấn mới được bầu cử, phụ nữ không có quyền bầu cử, nô lệ và người In-đi-an không có quyền công dân.

Bài tập: Phân tích: "Chiến tranh giành độc lập của các thuộc địa Anh ở Bắc Mĩ thực sự là một cuộc cách mạng tư sản".

* Hướng dẫn trả lời:

- Mục tiêu của cuộc cách mạng ở xã hội Bắc Mĩ là giải quyết mâu thuẫn giữa quan hệ sản xuất phong kiến với lực lượng sản xuất mới TBCN, mở đường cho nền kinh tế TBCN phát triển.

- Nhưng muốn hoàn thành mục tiêu trên thì việc đầu tiên là đấu tranh xóa bỏ nền thống trị phi lí của Anh, giành độc lập dân tộc ở Bắc Mĩ.

- Lực lượng lãnh đạo: Giai cấp tư sản.

- Động lực của cách mạng: Nhân dân lao động (nô lệ, công nhân, nông dân,...). Cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc ở Bắc Mĩ mở đường cho CNTB phát triển tại đây.

Câu 5: Hậu quả của chính sách thống trị của Anh ở Bắc Mĩ?

* Hướng dẫn trả lời:

- Sự thống trị về chính trị của Anh ở Bắc Mĩ (Tổ chức cai trị, pháp luật hà khắc) đã cản trở sự phát triển sản xuất tư bản chủ nghĩa.

- Sự mất cân đối trong quá trình phát triển kinh tế giữa miền Bắc và miền Nam Bắc Mĩ (miền Bắc hoàn thành và phát triển nền kinh tế tư bản chủ nghĩa; miền Nam lập kinh tế đồn điền và sử dụng lao động nô lệ làm thuê).

- Mâu thuẫn giữa lực lượng sản xuất tư bản chủ nghĩa với quan hệ sản xuất phong kiến lạc hậu.

- Mâu thuẫn giữa chế độ thuộc địa và sự phát triển kinh tế tư bản chủ nghĩa, mâu thuẫn giữa nhân dân thuộc địa Bắc Mĩ với chủ nghĩa thực dân Anh.

Bài tập: Vai trò của G.Oa-sinh-tơn trong chiến tranh giành độc lập ở Bắc Mĩ?

* Hướng dẫn trả lời:

- G.Oa-sinh-tơn (1722-1799) là chủ đồn điền - nô lệ giàu có ở Viếc-gi-ni-a; ông là đại biểu của giai cấp tư sản và địa chủ có quyền lợi mâu thuẫn với thực dân Anh.

- Trước chiến tranh, ông từng là sĩ quan quân đội, thành viên hội đồng dân biểu Viếc-gi-ni-a, là người tích cực chống chính sách của thực dân Anh hay chống sự phát triển kinh tế ở thuộc địa.

- Ngày 16/5/1777, Đại hội lục địa lần 2, G.Oa-sinh-tơn được bầu làm tổng chỉ huy các lực lượng vũ trang của nghĩa quân.

- Ông là người trực tiếp chỉ huy những trận đánh lớn (đặc biệt giai đoạn thứ 2 của chiến tranh) đánh bại quân đội thực dân Anh.

- Năm 1789, G.Oa-sinh-tơn được bầu làm tổng thống đầu tiên của Hợp chủng quốc Hoa Kì.