I. DÀN Ý

1. Mở bài:

- Cuối hạ, đầu thu, trời đất có nhiều biến chuyển.

- Tâm trạng con người bâng khuâng, xao xuyến.

2. Thân bài:

* Những biến chuyển của trời đất lúc giao mùa:

- Ngọn gió heo may se se, thoảng hương ổi chín.

- Màn sương vấn vít nơi ngõ xóm.

- Dòng sông thong thả trôi xuôi.

- Bầu trời như cao hơn, trong xanh hơn.

- Những cánh chim bay vội vã.

- Nắng còn nhiều, những cơn mưa rào vơi bớt.

- Có đám mây mùa hạ, vắt nửa mình sang thu.

- Hàng cây đứng tuổi không còn giật mình bởi những tiếng sấm bất ngờ của con mưa mùa hạ.

3. Kết bài:

- Khung cảnh thiên nhiên vào thời điểm giao mùa hạ - thu đẹp như một bức tranh làm xao xuyến lòng người.

- Làm nảy sinh thi hứng trong tâm hồn thi sĩ.

II. BÀI LÀM

Mấy hôm nay, tiết trời dịu hẳn. Cái không khí oi bức, ngột ngạt của mùa hạ đã bị ngọn gió mát lành buổi đầu thu xua đi. Tiếng ve ngân ra rả trong các vòm cây giờ đây cũng đã im bặt. Sắc đỏ nồng nàn của hoa phượng chỉ còn đọng lại trong nỗi nhớ. Trong đầm, sen đã tàn, nhường chỗ cho những bông súng tím, những bông trang hồng dập dờn trên mặt nước xanh. Thoảng trong làn gió heo may se se là hương ổi chín - một mùi hương đặc biệt gắn liền với tuổi thơ nơi thôn dã, gợi lên bao kỉ niệm thân thương. Sương lam như làn khói mỏng manh vấn vít la đà quanh những rặng cây, luỹ tre đầu ngõ. Không khí yên tĩnh lạ lùng. Chỉ có tiếng gió lao xao se sẽ trong vòm lá. Tôi hít căng lồng ngực hương vị quen thuộc của quê hương và trong kí ức sống dậy bao kỉ niệm đẹp đẽ của thời thơ ấu. Lòng tôi chợt dậy lên cảm xúc bồi hồi, xao xuyến: Hình như thu đã về!

Ngoài xa kia, sông Hồng sau mùa lũ không còn sục sôi sóng đỏ, cuồn cuộn chảy như trong những ngày mưa lũ. Màu nước trong hơn, mặt sông êm ả, lấp lánh ánh nắng mai. Dòng sông đã trở nên hiền hoà, thong thả trôi xuôi. Những chuyến đò chở đầy khách chậm chạp sang ngang. Tiếng cười, tiếng nói xôn xao hoà cùng tiếng sóng nhè nhẹ róc rách vỗ bờ, tạo nên âm thanh quen thuộc của cuộc sống bình yên.

Tôi ngước mắt nhìn lên bầu trời trong xanh, cao vời vợi, mây trắng lãng đãng trôi về tận phương nào. Những cánh chim nhỏ nhoi dường như cũng vội vã hơn trong cuộc hành trình vạn dặm. Bất chợt, tôi có cảm giác là có đám mây mùa hạ, vắt nửa mình sang thu. Bao phủ lên khung cảnh thiên nhiên là không khí êm đềm, thơ mộng.

Thu đã sang nhưng dấu ấn của mùa hạ chưa phải là đã hết. Sắc nắng vàng như mật vẫn trải đầy mặt đất và kết tụ trong màu vàng hoa cúc nở rộ khắp nơi nơi, làm say đắm lòng người. Không gian như bao la hơn và màu trời càng trở nên xanh thắm. Những cơn mưa ào ạt vơi dần, nhường chỗ cho mưa thu nhẹ nhàng, mát mẻ. Sấm cũng bớt nổ bất ngờ trên hàng cây đứng tuổi mọc ở gò đất cao đầu làng, làm tiêu cho những chuyến đò cập bến và những người con xa lâu ngày trở về, biết đường mà tìm lại quê nhà.

Lắng mình quan sát những biến chuyển của trời đất lúc thu sang, tôi cảm thấy bâng khuâng, xao xuyến. Thiên nhiên thơ mộng làm nảy sinh thi hứng trong lòng thi sĩ và mang lại sự nhẹ nhàng, thanh thản cho tâm hồn của mỗi chúng ta.