I. DÀN Ý
1. Mở bài:
- Trong xã hội, bên cạnh những người thành đạt còn có những người luôn luôn thất bại trong mọi hành động, công việc.
- Thành đạt hay thất bại đều do nhiều yếu tố tạo nên, trong đó có mục đích. Nhà văn Pháp Điđơrô đã nhận xét: Nếu không có mục đích, anh không làm được gì cả. Anh cũng không làm được cái gì vĩ đại nếu như mục đích tầm thường.
2. Thân bài:
a/ Giải thích ý nghĩa câu nói:
* Mục đích là gì?
- Mục đích là yêu cầu đặt ra trước khi thực hiện một công việc nào đó. Nói cách khác, mục đích là cái mà ta cần phải phấn đấu để đạt được trong quá trình thực hiện công việc.
* Tại sao con người làm việc phải có mục đích?
- Vì loài người khác hẳn loài thú ở chỗ loài người có trí tuệ soi sáng nên thường đặt ra yêu cầu cụ thể trước mỗi việc làm hay còn gọi là mục đích hành động, còn loài vật sống và hoạt động theo bản năng tự nhiên. Loài người biết dùng lí trí để phân biệt đúng sai, nên hay không nên khi hành động. Hành động thiếu mục đích thường không đạt kết quả.
- Mục đích mở ra phương hướng, dẫn dắt mọi hành động của con người.
- Sống không có mục đích, con người sẽ trở nên vô dụng, cuộc đời mất hết ý nghĩa.
* Có những loại mục đích nào?
- Có nhiều loại mục đích: lớn, nhỏ, tốt, xấu, cao thượng, tầm thường,...
b/ Khẳng định câu nói của Điđơrô là hoàn toàn đúng:
- Mục đích cao thượng, tốt đẹp là động lực thúc đẩy con người không ngừng vươn lên trong cuộc sống và khi cần, sẵn sàng hi sinh cả thân mình vì mục đích, lí tưởng.
- Sống có mục đích chân chính, con người sẽ trở nên hữu ích cho gia đình, xã hội. Có mục đích, có lí tưởng tốt đẹp, con người sẽ giàu ý chí, nghị lực, sẽ đạt được những ước mơ cao đẹp.
+ Chứng minh bằng dẫn chứng trong lịch sử và thực tế.
c/ Suy nghĩ về bản thân:
- Ngay từ tuổi học sinh, chúng ta phải xác định cho mình một mục đích, lí tưởng sống cao đẹp: Mình vì mọi người, mọi người vì mình.
- Trước mắt, xác định động cơ, mục đích học tập cho đúng đắn. Học để nắm được kiến thức vững vàng, làm chủ khoa học kĩ thuật, làm chủ cuộc đời mình, đóng góp được nhiều hơn, tốt hơn cho đất nước, dân tộc.
3. Kết bài:
- Câu nói của Điđơrô đề cập tới mục đích của mọi công việc, mọi hoạt động của con người. Mỗi người cần phải có mục đích sống. Mục đích sống tốt đẹp là nguồn động viên con người phấn đấu để đạt được kết quả tốt đẹp hơn, sống hữu ích hơn trong xã hội.
II. BÀI LÀM
Trong xã hội, có người công thành danh toại, có kẻ suốt đời lao đao, lận đận chẳng làm nên chuyện gì đáng kể. Có người sống không hề băn khoăn về mục đích sống, tựa như con tàu ra biển không xác định phương hướng, sống không ai biết, chết chẳng ai hay. Lại có người ý đồ thì rất lớn mà sự nghiệp lại rất nhỏ. Chuyện thành công hay thất bại do rất nhiều nguyên nhân tạo nên, trong đó chủ yếu là do tính mục đích. Nhà văn Pháp nổi tiếng Điđơrô đã nhận xét: Nếu không có mục đích, anh không làm được gì cả. Anh cũng không làm được cái gì vĩ đại nếu như mục đích tầm thường.
Câu nói của ông muốn đề cập tới ý hướng đặt ra trong mọi công việc, mọi hoạt động của con người. Con người phải có mục đích sống. Mục đích sống tốt đẹp là nguồn động viên con người phấn đấu để đạt được kết quả tốt đẹp hơn, sống hữu ích hơn trong xã hội.
Nhận xét trên của Điđơrô hoàn toàn chính xác. Trong đời sống hằng ngày, trước khi bắt tay làm một việc gì, người ta đều đặt ra mục đích của công việc đó. Vậy mục đích là gì? Mục đích là yêu cầu đặt ra trước khi thực hiện công việc. Chúng ta có thể hiểu một cách đơn giản rằng mục đích chính là cái mà ta cần phải phấn đấu để đạt được trong quá trình thực hiện công việc, là kết quả cuối cùng phải đạt được mà con người xác định trước khi hành động. Nó sẽ hướng mọi suy nghĩ, hành động, tập trung ý chí, nghị lực của con người để đạt được yêu cầu đã đặt ra.
Mục đích là kim chỉ nam trong quá trình tạo dựng sự nghiệp, cho nên con người không thể sống, làm việc mà không có mục đích nào cả.
Khác với mọi loài thú sống theo bản năng tự nhiên, con người có trí tuệ soi sáng nên thường đặt ra yêu cầu cụ thể trước mỗi việc làm hay còn gọi là mục tiêu hành động. Loài người thường dùng lí trí để phân biệt đúng sai, nên làm hay không nên làm. Hành động thiếu mục đích thường không có hiệu quả. Trước khi làm một việc gì, con người thường đặt ra mục đích cần phải đạt được rồi tìm mọi cách thực hiện mục đích ấy. Từ trước tới nay, đã có biết bao nhà bác học nghiên cứu, tìm tòi, sáng tạo trên mọi lĩnh vực để đem lại những kết quả tốt đẹp nhất, nhằm phục vụ đời sống con người.
Mục đích sẽ mở ra phương hướng, dẫn dắt mọi suy nghĩ và hành động của con người. Có mục đích, con người mới có động lực thúc đẩy trong công việc, có niềm vui và niềm tin vào việc mình làm. Ngược lại, nếu sống không có mục đích, con người sẽ trở nên thụ động, bạc nhược và vô dụng, cuộc đời mất hết ý nghĩa.
Trăm ngàn công việc với trăm ngàn mục đích khác nhau; mục đích có lớn, nhỏ, xấu, tốt, tầm thường. Mỗi người đều có mục đích sống riêng của mình. Tầm quan trọng của mục đích là điều ai cũng phải công nhận nhưng mục đích như thế nào là chuyện cần bàn. Điđơrô rất có lí khi nói: Anh cũng không làm được cái gì vĩ đại nếu như mục đích tầm thường.
Thế nào là mục đích tầm thường? Một kẻ chỉ nghĩ đến quyền lợi của cá nhân, làm gì cũng nhằm đạt kết quả cho cá nhân mình, cho gia đình mình mà không nghĩ gì đến quyền lợi của những người xung quanh thì mục đích ấy là mục đích tầm thường, ích kỉ. Cách sống của kẻ ấy không có ích cho toàn thể cộng đồng. Bên cạnh đó không ít người sống với mục đích cao thượng, tốt đẹp. Họ là những con người có ích cho gia đình, xã hội. Suốt đời họ cống hiến cho nhân dân, cho đất nước, không màng gì đến bản thân, sẵn sàng hi sinh tất cả để đất nước ngày càng giàu đẹp, nhân dân ngày càng no ấm.
Động cơ nào thúc đẩy họ làm việc quên mình nếu không phải là mục đích đẹp đẽ và cao thượng? Như vậy, mục đích cao thượng chính là ngọn đuốc chỉ đường, là nguồn sức mạnh động viên con người tập trung ý chí, nghị lực và trí tuệ để thực hiện tốt mọi công việc. Nhờ có mục đích lớn và tinh thần làm việc không mệt mỏi mà các nhà khoa học đã sáng tạo ra bao công trình vĩ đại cho nhân loại.
Thực tế lịch sử cho thấy những tên tuổi lưu danh muôn đời đều là những người có mục đích sống lớn lao, cao cả. Hai Bà Trưng, Bà Triệu, Trần Hưng Đạo, Lê Lợi, Nguyễn Trãi, Quang Trung, Hồ Chí Minh,... cùng chung một khát vọng: bảo vệ Tổ quốc, đánh đuổi ngoại xâm, giành chủ quyền độc lập, tự do thiêng liêng cho dân tộc. Công lao to lớn của các vị anh hùng đó đời đời được nhân dân ca tụng và ghi nhớ.
Trong hoàn cảnh đổi mới hiện nay, các vị lãnh đạo Đảng và Nhà nước ta ngày đêm trăn trở, tìm hướng đi đúng đắn nhất để khôi phục và phát triển kinh tế, nâng cao mức sống cho nhân dân, xây dựng một nước Việt Nam giàu mạnh như Bác Hồ hằng mong muốn. Đó là mục đích tốt đẹp. Mục đích đó đã tạo ra sức bật mới cho toàn dân tộc. Nhân dân ta bước đầu đã gặt hái được những thành công đáng kể.
Trong thời đại mới, sức mạnh của mỗi dân tộc không chỉ ở lòng dũng cảm và quân đội với số lượng đông đảo như trước đây. Ngày nay, sức mạnh của mỗi dân tộc là sức mạnh của trí tuệ, của khoa học kĩ thuật và kinh tế phồn vinh. Các cường quốc trên thế giới đều là những nước kinh tế phát triển cao. Đối với nước ta, điều đó chỉ thực hiện được khi chủ nhân của đất nước là những người có trình độ văn hoá, khoa học kĩ thuật cao, có khả năng vươn đến tầm cao của thế giới. Muốn vậy, không có cách nào khác là chúng ta phải ra sức học tập thật tốt, học hỏi không ngừng.
Mục đích học tập tốt sẽ có tác dụng rất lớn đến việc hình thành và phát triển nhân cách. Nó làm cho con người ngày càng trở nên hoàn thiện hơn, hữu ích hơn cho gia đình, xã hội.
Là học sinh, chúng ta phải xác định cho mình một mục đích: Học để làm gì? Nếu chúng ta xác định không đúng thì khó đạt được thành công trong học tập.
Vậy học để làm gì ? Học để nay mai bước vào đời có một vốn kiến thức tối thiểu để làm người. Học để hiểu được điều hay lẽ phải. Học để khi trưởng thành có thể làm việc tự nuôi mình, giúp đỡ gia đình và đóng góp với đời.
Nhưng mục đích tốt đẹp của mỗi người không phải tự nhiên mà có. Nó là kết quả của một quá trình rèn luyện và phấn đấu lâu dài. Ở lứa tuổi học sinh, mục đích cao đẹp không phải là cái gì xa xôi, khó đạt tới. Chúng ta cần có nhận thức đúng đắn: học tập để nâng cao trình độ hiểu biết, nắm vững khoa học kĩ thuật, sau này dùng những tri thức đã học được để phục vụ đồng bào, Tổ quốc. Việc học tập của chúng ta hôm nay sẽ quyết định tương lai đất nước ngày mai. Như vậy, chúng ta đã có được mục đích tốt đẹp. Câu nói trên của nhà văn Pháp Điđơrô quả là thấu tình đạt lí.