I. DÀN Ý
1. Mở bài:
- Giới thiệu nơi kiếm ăn hằng ngày của chim: Cây bưởi trong vườn nhà cụ Mến.
- Thời gian: Cuối tháng ba, hoa bưởi nở trắng cành.
2. Thân bài:
* Kể lại chuyện chú chim bị mắc bẫy.
- Thấy trên cành bưởi có mấy bông hoa đỏ, chim tò mò đến gần xem.
- Thấy trong lồng có mấy lát chuối chín vàng chim liền mổ ăn nên bị sập bẫy.
- Một chú bé leo lên cây, gỡ chiếc lồng xuống rồi chuyển chú chim sang chiếc lồng khác rộng hơn, đẹp hơn, đem treo trước hiên nhà.
* Tâm trạng của chú chim bị nhốt trong lồng:
- Sợ hãi và lo lắng.
- Buồn rầu về tình cảnh bị giam hãm của mình.
- Tự nhủ phải tìm mọi cách thoát ra.
3. Kết bài:
- Sự tương phản giữa cuộc sống tự do tươi đẹp bên ngoài và cảnh bị giam cầm khiến chú chim thêm buồn bã.
- Chú oán trách mấy cậu thiếu niên nghịch ngợm, nhẫn tâm, không biết bảo vệ loài chim có ích.
II. BÀI LÀM
Cây bưởi góc sân nhà bà cụ Mến là nơi tôi kiếm ăn hằng ngày. Giờ đã là tháng ba, hoa bưởi nở trắng cành, hương thơm ngan ngát thấm đẫm không gian, thơm đến cả lá cây, ngọn cỏ, đến cả những giọt sương long lanh đọng trên những chiếc mạng nhện chăng qua cành tầm xuân chi chít nụ.
Theo thói quen, tôi chuyền từ chỗ này sang chỗ khác trong vòm lá bưởi, nghiêng ngó tìm sâu. Lũ sâu ác lắm! Chúng không chỉ ăn búp non, lá nõn mà còn cắn đứt cả những chùm hoa. Hoa bưởi rụng dưới gốc, nhiều vô số. Tôi chợt buồn khi nghĩ đến mùa Trung thu, Tết của thiếu nhi mà lại thiếu những trái bưởi vàng chín mọng, tròn như trăng rằm.
Đôi chân tôi vẫn nhảy liên liến. Tôi đã tóm gọn mấy tên sâu róm xấu xí và dữ tợn. Thế là hết đời lũ phá hại! Tôi vui mừng vì công việc nhỏ bé của mình có ích cho con người.
Ồ! Có cái gì là lạ treo trên cành cao kia nhỉ? Sao giữa đám lá bưởi xanh mướt lại xuất hiện mấy bông hoa đỏ tươi? Tò mò, tôi nhảy lại gần xem thử. Gió thổi, những cánh hoa rung rinh như đón chào, mời gọi. Tôi ngó đầu nhìn, thấy mấy lát chuối chín vàng, thơm nức. A! Món này tôi thích lắm! Dùng để tráng miệng thì không gì bằng! Tôi lách nhanh vào, bụng bảo dạ chỉ mổ vài miếng thôi. Nhưng bỗng tách một tiếng, tôi hốt hoảng quay ra thì cửa lồng đã sập xuống. Chết rồi! Thì ra đây là một cái bẫy kín đáo và đẹp đẽ. Tôi tự trách mình tham ăn, mất cảnh giác... nhưng tất cả đều đã muộn màng. Một nỗi ân hận dâng lên trong lòng. Tôi xót xa cho thân phận bị giam cầm kể từ giờ phút này.
Không biết từ đâu, hai cậu bé xuất hiện. Một cậu leo thoăn thoắt lên cây bưởi, miệng reo to: “Thắng ơi! Chim vào bẫy rồi này! Một chú vành khuyên hẳn hoi nhé!”. Cậu bé tên Thắng đứng dưới sốt ruột giục: “Mang xuống đây nhanh lên đi! Nhớ gài chặt cửa lồng kẻo nó bay ra mất đấy! Tớ sẽ nhốt nó vào cái lồng mới mua hôm qua rồi treo ở trước hiên. Hai đứa chúng mình cùng chơi nhé!”. Tôi hoảng hốt, đập cánh loạn xạ hòng thoát thân, nhưng không thể.
Tôi được chuyển sang chiếc lồng khá rộng làm bằng nan trúc. Trong lồng có sẵn lọ nước và nửa trái chuối tiêu bóc sẵn. Lòng dạ nào mà ăn với uống bây giờ? Tôi sợ hãi, lo lắng. Trái tim nhỏ bé cứ đập thình thịch trong lồng ngực. Không biết đến bao giờ tôi mới được trở về tổ ấm của mình? Tối nay, không thấy tôi, chắc bố mẹ, anh chị tôi sẽ cuống lên, chia nhau đi tìm. Họ làm sao biết được là tôi đã bị bắt nhốt ở đây.
Trời tối rất nhanh. Hai cậu bé không còn quấy rầy tôi nữa. Chỉ còn mình tôi trong chiếc lồng trống trải, lạnh lẽo mà thôi. Tôi đứng co ro, xù lông ra và rụt cổ vào để giữ hơi ấm nhưng vẫn thấy rét. Loài chim chúng tôi ưa cuộc sống tự do bay nhảy giữa trời cao đất rộng, không thể chịu được cảnh tù túng thế này:
Không! Tôi không chấp nhận! Tôi sẽ nghĩ cách thoát thân ra bằng được ! Buồn rầu và tuyệt vọng cũng chẳng được gì. Trước hết, tôi phải giữ gìn sức khoẻ. Tự nhủ xong, tôi mổ mấy miếng chuối, uống mấy hộp nước. Nước mát làm cho tôi tỉnh táo lại.
Đêm đầu tiên xa tổ ấm, tôi có cảm giác thời gian trôi đi chậm làm sao! Mãi trời mới sáng. Tôi đưa mắt buồn rầu nhìn xung quanh. Mọi vật vẫn như cũ. Mặt trời lên toả ánh nắng bao trùm vạn vật. Cỏ cây, hoa lá vẫn xanh tươi. Tiếng chim vẫn ríu rít trong vòm lá... Còn tôi thì lại bị hai cậu bé tinh nghịch giam cầm. Trớ trêu thay! Tôi thầm trách các cậu nhẫn tâm, dù đã biết vành khuyên chúng tôi là loài chim có ích mà vẫn bắt nhốt để chơi. Tôi nhảy loanh quanh trong lồng, chờ cơ hội về với cuộc sống tự do.