I. DÀN Ý

1. Mở bài:

- Theo lời giao ước với Mị Châu, Trọng Thuỷ đã lần theo dấu lông ngỗng mà truy đuổi cha con An Dương Vương.

- Đến bờ biển thì không thấy bóng dáng An Dương Vương, chỉ có xác Mị Châu bị chém cụt đầu bên vũng máu.

- Trọng Thuỷ mang xác vợ về táng ở Loa Thành, rồi đau đớn, ân hận nhảy xuống giếng tự tử.

2. Thân bài:

* Cuộc gặp gỡ giữa Trọng Thuỷ và Mị Châu dưới thuỷ cung.

- Sau khi chết, hồn Trọng Thuỷ đi tìm hồn Mị Châu. Long Vương biết rõ sự tình, thương xót nên cho hai người gặp mặt.

- Trọng Thuỷ van xin Mị Châu tha cho tội lừa dối, khiến nàng bị cha giết oan.

- Mị Châu trách cứ Trọng Thuỷ đã nhẫn tâm lợi dụng tình yêu trong trắng, chân thành của nàng.

- Trọng Thuỷ giãi bày những mâu thuẫn không thể dung hoà giữa tình và hiếu, dẫn đến sự lựa chọn cái chết để tạ tội của mình.

3. Kết bài:

- Mị Châu vừa giận vừa thương Trọng Thuỷ. Hai vợ chồng ôm nhau than khóc.

- Những giọt nước mắt của họ biến thành ngọc.

- Nếu đem ngọc ấy rửa bằng nước giếng Loa Thành thì ngọc sẽ sáng ngời.

II. BÀI LÀM

Nhớ lời dặn của Mị Châu trước lúc chia tay, Trọng Thuỷ dẫn đầu một toán quân cứ lần theo dấu lông ngỗng mà tìm ra đường chạy trốn của cha con An Dương Vương. Đến bờ biển Đông thì một cảnh tượng hãi hùng hiện ra trước mắt chàng : Mị Châu chết gục bên vũng máu, đầu lìa khỏi cổ bởi một đường gươm sắc. Trọng Thuỷ ôm xác người vợ xinh đẹp về táng ở Loa Thành. Đau đớn, dằn vặt khôn nguôi, mấy hôm sau, khi soi mình xuống giếng, chàng tưởng chừng như thấy bóng dáng Mị Châu thấp thoáng trong làn nước nên lao đầu xuống mà chết.

Dưới thuỷ cung, hồn chàng lang thang đi tìm kiếm Mị Châu. Long Vương thương xót nên cho hai người gặp mặt. Nhìn vẻ uất hận còn đong đầy trong đôi mắt đẫm lệ của người vợ trẻ đã vì mình mà phải chết thảm khốc, Trọng Thuỷ bật khóc. Tiếng khóc nghẹn ngào, thống thiết của chàng khiến sỏi đá cũng phải mủi lòng. Trọng Thuỷ quỳ xuống, van xin Mị Châu tha thứ cho tội lỗi của mình:

- Nàng ơi ! Mong nàng hiểu cho ta, ta không thể nào làm khác được ! Ta không dám chống lại lệnh của vua cha! Vì muốn thôn tính Âu Lạc mà cha ta bắt ta phải vờ cầu hôn nàng để nhân đó dò la bí mật của nỏ thần. Nàng tin yêu ta nên không giấu diếm điều gì. Ta đã lợi dụng sự ngây thơ, cả tin của nàng để làm điều ám muội.

Sắc giận trên gương mặt Mị Châu vẫn chưa nguôi. Nàng trách:

- Thiếp một lòng tin yêu chàng, sao chàng nỡ lừa dối thiếp?

Trọng Thuỷ giãi bày:

- Quả là lúc đầu, ta rắp tâm lừa dối cha con nàng, nhưng sau một thời gian chung sống, ta thực sự yêu nàng. Vợ chồng một ngày nên nghĩa, làm sao ta có thể quên? Câu hỏi của ta lúc chia tay nàng trước khi về nước cũng xuất phát từ ước muốn sum họp sau khi chiến tranh kết thúc, ta và nàng sẽ sống hạnh phúc bên nhau. Nhưng đó chỉ là ảo tưởng mà thôi! Lúc ta nhận ra sự tàn bạo, nghiệt ngã của một cuộc chiến tranh phi nghĩa thì đã quá muộn màng! Vì mù quáng tuân theo lệnh cha, ta đã trở thành kẻ phản bội đáng bị người đời lên án và phỉ nhổ. Ta đã trả giá bằng chính sinh mạng của mình và tin chắc rằng cha ta - dẫu là kẻ chiến thắng - cũng không thể vui hưởng vinh quang trước cái chết oan khiên của đứa con trai mà ông đặt nhiều kỳ vọng. Mị Châu ơi! Ta muôn ngàn lần cầu xin nàng rộng lòng tha thứ!

Nước mắt Mị Châu vẫn lã chã tuôn rơi. Nàng vừa giận, vừa thương Trọng Thuỷ - một nạn nhân khốn khổ của cuộc chiến tranh xâm lược. Hai vợ chồng ôm nhau khóc. Kì lạ thay, những giọt lệ của họ biến thành những hạt châu lóng lánh. Họ sống bên nhau dưới đáy biển khơi. Tương truyền rằng, những giọt nước mắt - hạt châu ấy nếu ai may mắn tìm được, đem về rửa bằng nước giếng ở Loa Thành thì nó sẽ sáng ngời.