Chàng gà chọi đứng thẳng người, hai cái cẳng chân cứng và lẳn như hai thanh sắt, phủ đầy những vảy lớn sắc vàng bóng. Đôi bắp đùi chắc nịch, gân lên những thịt. Chàng chỉ có lông trổ ra hai cánh, ở trên lưng, ở đuôi và lơ phơ mấy chiếc quăn dưới bụng. Lông ấy được xén, cắt thật gọn. Đầu chàng to và hung dữ như dáng một chiếc nắm đấm. Cái cổ bạnh và hai bắp đùi thì để lộ ra. Da chàng đỏ găng, đỏ hắt, đỏ tía, đỏ bóng lên như có quét một lớp nước sơn thắm. Mặt chàng lùi xùi những mào, những tai, những mấy cái ria mép tím lịm như mặt anh say rượu. Một bên mắt thì lép mịt mờ còn một bên cứ chớp chớp nháy nháy cái tròng vàng hoe.
Lúc gã đi, hai đầu cánh nhô lên, thụt xuống rõ ra điệu của một anh chàng cuồng võ, lúc nào cũng chỉ ngứa ngáy chân tay.
Buổi sớm, khi cậu gà ri ở trong chuồng ra, dẫn đầu cho ba chị gà, một bác ngan với một lũ con líp nhíp và mấy thím vịt thì ở nơi góc chuồng, chọi ta cũng nhảy xuống, hai cái chân gieo bịch trên nền sàn đất. Chàng không ngủ trong chuồng với những con gà khác ấy. Chúng làm quẩn chân. Bởi vì chàng cao quá, đầu đụng tới tận nóc chuồng, nếu phải đứng khom cổ thì chàng chịu, không thể khom khom được.
Chàng đưa mắt nhìn quanh sân một lượt rồi vỗ đồm độp đôi cánh, lấy gân thẳng hai chân, cong bạnh cái cần cổ và phưỡn ngực ra gáy lên một hồi... cô... cô... cô... Tiếng gáy mới to khiếp. Nghe ồ ồ như tiếng nước mưa rào chảy vào trong một vành cống hẹp: Côôô... côô... cô... cô... ô...
Những thím vịt nhút nhát, luống cuống đôi chân, nghiêng một bên má để liếc mắt lên trời, ra điệu nghe ngóng. Có thím lại hãi quá, cạc cạc một hồi ầm ĩ như muốn kêu: “Ai cứu tôi với! Cạc! Cạc! Cạc!
Tô Hoài
(Trích Một cuộc bể dâu)