DÀN Ý
I- MỞ BÀI:
Ca dao là tiếng nói của trái tim nhân dân lao động.
- Qua hàng ngàn năm sống, làm việc và chiến đấu, ông cha ta đã bày tỏ tình cảm vui buồn của mình trong vô vàn câu ca dao gợi cảm. Đọc những lời ca dao đã học ở lớp 6 lớp 7 ta cảm nhận được những tình cảm thiết tha và cao quý của con người Việt Nam.
II- THÂN BÀI:
* Tình yêu quê hương đất nước.
– Con dân xứ Lạng tự hào:
Đồng Đăng có phố Kì Lừa
Có nàng Tô Thị, có chùa Tam Thanh
Ai lên xứ Lạng cùng anh
Bõ công bác mẹ sinh thành ra em.
- Người dân xứ Nghệ hãnh diện về quê mình:
Đường vô xứ Nghệ quanh quanh
Non xanh nước biếc như tranh họa đồ
- Hình ảnh kinh kì Đông Đô, Thăng Long, Hà Nội
Gió đưa cành trúc la đà
Tiếng chuông Trấn Vũ, canh gà Thọ Xương
Mịt mù khói tỏa ngàn sương
Nhịp chày Yên Thái, mặt gương Tây Hồ.
* Tình yêu thương đùm bọc che chở cho nhau:
Bầu ơi thương lấy bí cùng
Tuy rằng khác giống nhưng chung một giàn
Hay là:
Nhiễu điều phủ lấy giá gương
Người trong một nước phải thương nhau cùng
* Tình cảm gia đình tha thiết nồng nàn:
- Đối với cha mẹ:
Công cha như núi Thái Sơn
Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra
Một lòng thờ mẹ kính cha
Cho tròn chữ hiếu mới là đạo con
– Tình cảm mẹ con:
- Ngồi buồn nhớ mẹ ta xưa
Miệng nhai cơm búng, lưỡi lừa cá xương.
- Tình cảm vợ chồng:
Râu tôm nấu với ruột bầu
Chồng chan vợ húp gật đầu khen ngon
* Tình cảm khăng khít với cuộc sống lao động
- Khúc hòa ca lao động:
Trên đồng cạn, dưới đồng sâu
Chồng cày vợ cấy con trâu đi bừa
- Tình cảm gắn bó với con trâu – người bạn lao động:
Trâu ơi! Ta bảo trâu này
Trâu ra ngoài ruộng trâu cày với ta
Cấy cày vốn nghiệp nông gia
Ta đây trâu đấy ai mà quản công
Bao giờ cây lúa còn bông
Thì còn ngọn cỏ ngoài đồng trâu ăn
- Tình yêu đời, niềm lạc quan trong lao động:
Công lênh chẳng quản bao lâu
Ngày nay nước bạc, ngày sau cơm vàng
- Tấm lòng nhân hậu thủy chung, cuộc sống thanh cao, trong sạch:
Có xáo thì xáo nước trong
Đừng xáo nước đục đau lòng cò con
- Vẻ đẹp tâm hồn người lao động:
Nhị vàng bông trắng lá xanh
Gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn
III- KẾT BÀI:
- Ca dao thể hiện khá sinh động tiếng nói trái tim của người lao động.
- Ca dao giúp ta thấy rõ đời sống tinh thần phong phú, đa dạng của quần chúng nhân dân
- Những bài ca dao ấy vẫn luôn giữ được giá trị nhân văn to lớn.