GỢI Ý LUYỆN TẬP
Tiết 1
1. Có người cho rằng bình luận chẳng qua chỉ là sự kết hợp của hai kiểu lập luận giải thích và chứng minh. Nhận xét ấy không đúng. Vì:
– Giải thích là thao tác dụng lí lẽ để giảng giải, cắt nghĩa giúp người đọc nghe hiểu rõ một hiện tượng, một vấn đề nào đó.
- Chứng minh là thao tác dụng lí lẽ và bằng chứng xác thực để làm sáng tỏ vấn đề.
- Bình luận là thao tác nghị luận nhằm đề xuất và thuyết phục người đọc (người nghe) tán đồng với nhận xét, đánh giá, bàn luận của mình về một hiện tượng, một vấn đề.
2. Đoạn trích có sử dụng thao tác bình luận. Người viết bàn bạc về vấn đề tai nạn giao thông: không chỉ là hiểm họa của người điều khiển phương tiện giao thông mà còn đe dọa đến những người đi đường, nguyên nhân gây tai nạn giao thông, thuyết phục người nghe người đọc cẩn trọng khi tham gia giao thông...
3. Các em có thể tham khảo bài đọc thêm trong sách giáo khoa để trả lời bài tập này.
Tiết 2
1. Viết một bài văn bình luận để tham gia diễn đàn do Đoàn Thanh niên nhà trường tổ chức với đề tài: “Lời ăn tiếng nói của một học sinh văn minh, thanh lịch”.
- Các em phải xác định bài viết để tham gia diễn đàn là một bài bình luận bởi vì ở đó chúng ta phải đề xuất ý kiến, thuyết phục người nghe nói năng “văn minh, lịch sự".
- Các em nên chọn một luận điểm trong đề tài bình luận đã nêu (theo gợi ý trong bài tập).
- Trình tự bình luận:
+ Giới thiệu khía cạnh bình luận.
+ Nêu những ý kiến của người khác đã nói hoặc viết về khía cạnh đang bàn (bày tỏ thái độ tán đồng hay phản bác).
+ Nêu và bảo vệ quan điểm của mình về khía cạnh vấn đề (lí lẽ và dẫn chứng phải có sức thuyết phục).
+ Mở rộng vấn đề (liên hệ thực tế, ý nghĩa của vấn đề..)
- Hành văn diễn đạt phải thể hiện nhiệt tình thuyết phục.
2. Bài tập yêu cầu
- Trình bày trước lớp một luận điểm mà các em đã xây dựng trong bài tập 1. Lưu ý: cách trình bày phải chân thành, thuyết phục.
- Lựa chọn một vấn đề đang được xã hội quan tâm, luyện tập thao tác bình luận (có thể làm bài tập này ở nhà).