BÀI LÀM
... Một nét độc đáo nữa của phong cách thơ Tố Hữu là thơ ông đã có được giọng điệu riêng, một cung bậc riêng. Thơ Tố Hữu là thơ của tình thương mến. Cho nên nhiều người cho rằng thơ ông có giọng tâm tình. Quả đúng như thế, giọng tâm tình đã trở thành một cung bậc riêng của thơ ông. Ông tâm tình với quê:
Huế ơi, quê mẹ của ta ơi.
Nhớ tự ngày xưa, tuổi chín mười
Mây núi hiu hiu, chiều lặng lặng
Mưa nguồn gió biến, nắng xa khơi...
(Quê mę)
Ông tâm tình với anh vệ quốc quân:
Giọt giọt mồ hôi rơi
Trên má anh vàng nghệ
Anh vệ quốc quân ơi
Sao mà yêu anh thế!
(Cá nước)
Mà ông cũng có thể tâm sự với đất nước, với miền Nam:
Miền Nam ơi, miền Nam quê hương
Xuân này, Bác không làm thơ nữa
Nóng bỏng lời kêu gọi của Trung ương
Cả nước hành quân, ra tuyến lửa
(Bài ca xuân 71)
Với giọng tâm tình này, thơ Tố Hữu có tính chất chia sẻ. Với giọng tâm tình này, thơ Tố Hữu đã đi tìm được những tâm hồn đồng điệu, âm vang trong lòng bạn đọc nhiều thế hệ.
Nhưng thơ Tố Hữu không chỉ có giọng tâm tình, mà còn có nhiều cung bậc khác nữa. Trong thơ ông có giọng dịu ngọt của bà mẹ ru con, mà cũng có giọng rộn rã của những khúc quân hành. Trong thơ ông có tiếng thủ thỉ, mà cũng có âm vang của lời hiệu triệu...
Trong thơ Tố Hữu nghe phảng phất cái hơi thở của những câu mái nhì, mái đẩy sâu lắng mà ngọt ngào:
Tiếng hát đâu mà nghe nhớ thương!
Mái nhì man mác nước sông Hương
Hò ơi, tiếng mẹ ru nhè nhẹ
Cay đắng bao nhiêu nỗi đoạn trường
(Quê mę)
Nhưng trong thơ ông cũng có những khúc ca thật hào hùng:
Đi ta đi, khai phá rừng hoang
Hỏi núi non cao, đâu sắt đâu vàng?
Hỏi biển khơi xa đâu luồng cá chạy?
Sông Đà, sông Lô, sông Hồng, sông Chảy
Hỏi đâu thác nhảy cho điện quay chiều?
(Bài ca xuân 1961)
Trong thơ ông có lời thương nhớ của đứa con xa nhớ mẹ:
Ai về thăm mẹ quê ta
Chiều nay có đứa con xa nhớ thầm
(Bầm ơi)
Nhưng cũng có những lời kêu gọi thật rộn rã:
Anh chị em ơi! Hãy giương súng lên cao, chào xuân 68
Xuân Việt Nam
Xuân của lòng dũng cảm
(Bài ca xuân 68)
Với những chất giọng này, có thể nói, thơ Tố Hữu là một tiếng thơ đa giọng điệu, “là những cung bậc của tình thương mến”.