NHỮNG Ý CHÍNH
1. So sánh hình ảnh buổi chiều trong bài Mộ (Hồ Chí Minh) và trong khổ cuối bài thơ Tràng giang (Huy Cận):
- Giống nhau:
+ Đều dùng thì liệu cổ điển phương Đông: cánh chim chiều, mây (chòm mây, núi mây).
+ Đều đượm buồn, vắng lặng, cô đơn.
+ Đều mượn cảnh để bộc lộ tâm trạng.
- Khác nhau:
+ Mộ: sau cánh chiều muộn buồn vắng của thiên nhiên nơi núi rừng hẻo lánh là cảnh sinh hoạt ấm cúng, đầy sức sống của con người bên xóm núi với ngọn lửa hồng rực sáng trong lò than.
+ Tràng giang có thêm hình ảnh “con nước” buồn; không có biểu tượng của sự sống (không khói hoàng hôn).
2. So sánh cảm xúc của chủ thể trữ tình:
- Giống nhau: Đều buồn lắng, cô đơn trước thiên nhiên trong thời khắc của ngày tàn (có sự hòa hợp giữa thiên nhiên và con người, cảnh và tình).
- Khác nhau:
+ Một người buồn vì nhớ nước, nhớ đồng bào, đồng chí trong cảnh tù đày xa xứ; một người buồn vì nhớ nhà trong “cái tôi” bé nhỏ của thi nhân lãng mạn khi đứng trước “tràng giang” mênh mang, chưa tìm được hướng đi cho đời mình.
+ Một người không chỉ có buồn, mà còn có niềm vui khi chứng kiến và hòa vào với niềm vui sống của con người; một người chỉ có buồn, và nỗi buồn đó ngày càng sâu thăm thẳm khi không tìm thấy biểu tượng của sự sống.
+ Sự giống nhau là do tư chất nghệ sĩ của hai nhà thơ, còn sự khác nhau do một người là thi sĩ cách mạng, một người là thi sĩ lãng mạn.