Bắt đầu là một sớm trời xanh cao vòi vọi, con chào mào lách chách đu đưa quanh những trái ổi đào và những chùm quả roi mọng đỏ cuối mùa như làm xiếc. Ngoài hồ, búp sen nghiêng đầu cho những giọt sương chảy dài lóng lánh trên làn da hồng tím lịm, khe khẽ nở. Con thuyền nhỏ lách nhẹ nhàng. Sau đuôi thuyền, nơi những chiếc lá sen xanh ngắt chưa kịp khép lại, một khoảng mặt hồ hiện ra pha màu trời cùng với hương sen thanh dịu khiến người ta tưởng trước mắt mình là ly kem cốm. Một ly kem xanh ngọc, ngọt thơm và mát lạnh.
Phía cánh đồng, sau tiết mưa ngâu và những cơn bão đầu mùa, các chân ruộng sũng nước nằm đổ ngang ngửa từng vạt tròn như những cái nong nia khổng lồ ai vừa ném. Mẹ khoác áo tơi, đội nón lá ra thăm thửa lúa nếp xanh non đang độ ngậm sữa. Khi mẹ xắn ống quần lên tới gối và lội xuống để nước bao quanh bắp chân thì bỗng có hơi gió lành lạnh, đi chìm và chậm thổi từ phía bãi sông lại làm mẹ thót rùng mình. Mẹ bảo, heo may về rồi đấy.
Tất nhiên là Mùa Thu về làng trước, giục cây hồng của bé mau dồn nhựa, giục vạt nếp của me mau thành cốm, giục nải chuối tiêu bà dấm mau ngả vàng và giục những hạt giống ra của cha màu xanh ngắt màu thâm canh trước khi mùa đông tới. Sáng nay, Mùa Thu qua cầu vào phố. Mặt sông đùng đục đỏ chảy lặng lờ ra vẻ bình thản. Vẻ bình thản giả vờ đến nỗi tưởng doi đất xa xanh đang trôi ngược lại phía chân cầu. Thấp thoáng mấy nếp nhà tranh. Đa phần dân cư của cái doi đất giữa sông đã chất đồ đạc, chó gà lên thuyền ngược về quê cả. Còn lại một người đàn ông vẫn cố trỉa thêm đám ngô với hy vọng rằng mùa lũ nay sẽ không khốc liệt bằng năm ngoái. Người đàn bà rời khỏi mái tranh mờ khói với một cái rổ. Họ ngồi bên nhau, mùa cơm rang nồng ấm trong lúc những bẹ cải xanh muối vội cứ chực hăng lên. Mùa Thu nhúng đôi chân trần xuống bãi lấp xấp nước, chỉ thoáng sau, cát và phù sa đã theo nhau rơi hết, chỉ còn một ngấn phù sa mờ mờ như vết ngấn ở bức tường dãy nhà lúp xúp ven sông sau mỗi lần lũ rút.
Đám thanh niên sặc sỡ trong những bộ áo váy tay dài. Mùa Thu theo họ vào quán cà phê ngồi nghe những giọt đen sóng sánh thả mình vào thăm thẳm rồi chợt thoáng buồn vì sự độc hành của mình. Hãng cà phê thành đạt của một người tuổi trẻ có những cái tên cho từng loại cà phê nghe rất gợi – từ “sáng tạo l” đến “sáng tạo 9”. Mùa Thu chợt hiểu hóa ra những người trẻ kia không tìm đến quán cà phê chỉ để chờ thời gian qua. Nói đến giới trẻ hôm nay đồng nghĩa với nói đến sự năng động và sáng tạo. Họ có thể cùng chung một lý tưởng nhưng bao giờ cũng có nhiều hơn một ý tưởng, hơn một lần hành động, sự trải nghiệm và thành công.
Nắng đã lên, hanh hao và se sắt. Mùa Thu lướt trên hè phố, lòng đã vui trở lại. Từng đợt lá bé li ti bắt nắng bay lóng lánh trước khi đậu xuống lặng lẽ cạnh những chiếc lá vàng mỗi bước Mùa Thu qua lại vươn mình rột roạt. Trên cao, màu hoa sữa trắng mộc đang mời gọi. Mùa Thu nhún mình, thoắt cái đã ẩn vào tàng cây xanh mượt, chờ đêm xuống buông hương.