Sông Hoài, dòng sông nhỏ êm đềm chảy qua phố cổ, là món quà quí thiên nhiên ban tặng Hội An. Dòng sông ấy chẳng những mang lại hơi nước mát lành cho phố thị mà còn tạo ra một cảnh quan trên bến dưới thuyền độc đáo nhưng ấn tượng nhất là với du khách gần xa có lẽ là đêm hội hoa đăng trên sông.
Ban ngày những mái chèo nhẹ lướt khua động làn nước soi bóng phố cổ, mây trời. Về đêm, ánh đèn lồng chiếu rọi muôn sắc màu, làm cho bức tranh phố và sông thêm phần sinh động. Mỗi dịp lễ hội, trên sông Hoài thu hút rất nhiều du khách, bởi đây là một nơi lý tưởng nhất để ngắm phố cổ về đêm. Trên mặt nước sông Hoài khi đó không chỉ có ánh đèn lồng lấp lánh, huyền ảo mà còn ánh sáng hoa đăng lung linh, kỳ thú, hòa điệu với nét đẹp cổ kính, trầm lắng của đêm phố cổ.
Vào những đêm rằm, những gì gọi là tinh túy nhất của Hội An được “khoe” với du khách. Lễ hội đêm rằm là sự sáng tạo của người Hội An về phục hồi không gian xưa và tái hiện hoạt động của cư dân phố cổ trong những năm đầu thế kỷ 20, khi nơi đây là một cảng thị sầm uất. Nếu đèn lồng là ánh mắt dịu dàng, đằm thắm của đêm phố cổ thì hoa đăng sông Hoài thật sự là một lễ hội của ánh sáng. Với người Hội An, thả hoa đăng đã thật sự là một thú chơi nghệ thuật, là món quà tặng du khách khi đến tham quan phố cổ vào những ngày lễ hội.
Ngày bình thường, những người thợ thủ công cắt, gấp, dán giấy thành nhiều đóa hoa đa sắc để sẽ thắp sáng chúng trong lễ hội hoa đăng. Hoa đăng được chuyển lên thuyền, đợi lúc nước ròng thả xuống dòng sông, chỉ cần thả hoa đăng ở đầu dòng nước, chúng sẽ tự khắc trôi đều trên khắp mặt sông. Theo dòng nước, hoa dâng lúc kết thành từng chùm, từng vật, lúc nối thành bè, khi tách rời, xé lẻ từng chiếc tạo thành dòng sông rực sáng dọc theo dãy phố. Vài thảm hoa đăng sau khi diễu hành trên sông thì dìu nhau vào gần bờ, hắt lên thứ ánh sáng dìu dịu đủ thấy rõ những gương mặt thích thú, hân hoan của du khách đang say sưa ngắm nhìn. Dù ngồi trên những bậc thềm của phố cổ hay trong những quán xá bên kia sông Hoài, du khách đều hướng về dòng sông lung linh hoa đăng, thưởng thức những làn điệu dân ca xứ Quảng trên sân khấu nổi hay trên chiếc thuyền văn hóa.
Hoa đăng đêm lễ hội không chỉ mang đến một nét đẹp của Hội An cho du khách muôn phương mà còn là cách cư dân nơi đây gửi gắm những ước nguyện đến thế giới linh thiêng, cầu mong cuộc sống luôn no ấm, bình yên và hạnh phúc.