Câu 1. Nghe - viết:
HÀ NỘI (trích)
Hà Nội có chong chóng
Cứ tự quay trong nhà
Không cần trời nổi gió
Không cần bạn chạy xa.
Hà Nội có Hồ Gươm
Nước xanh như pha mực
Bên hồ ngọn Tháp Bút
Viết thơ lên trời cao.
Mấy năm giặc bắn phá
Ba Đình vẫn xanh cây
Trăng vàng chùa Một Cột
Phủ Tây Hồ hoa bay...
Trần Đăng Khoa
- Các em nghe thầy, cô đọc hết câu mới viết.
- Khi viết xong, cần kiểm tra lại những chữ phải viết hoa, những chữ có âm đầu, âm cuối, dấu thanh dễ sai chính tả: Hà Nội, chong chóng, nổi gió, Hồ Gươm, Tháp Bút, lên, giặc, Ba Đình, Trăng vàng, chùa Một Cột, Phủ Tây Hồ,...
Câu 2. Đọc đoạn văn và thực hiện yêu cầu dưới đây:
Vậy là việc đã quyết định rồi. Nhụ đi và sau đó cả nhà sẽ đi. Đã có một làng Bạch Đằng Giang do những người dân chài lập ra ở đảo Mõm Cá Sau. Vòn đảo đang bồng bềnh đâu đó ở mãi phía chân trời...
a) Tìm danh từ riêng là tên người, tên địa lí trong đoạn văn.
Trong đoạn văn có một danh từ riêng chỉ tên người (Nhụ), có hai danh từ riêng chỉ tên địa lí Việt Nam (Bạch Đằng Giang, Mõm Cá Sấu).
b) Nhắc lại quy tắc viết hoa tên người, tên địa lí Việt Nam (đã học ở lớp 4).
Khi viết hoa tên người và tên địa lí Việt Nam, ta cần viết hoa chữ cái đầu của mỗi bộ phận tạo thành tên.
- Các bộ phận tạo thành tên người Việt Nam là họ, tên đệm (tên lót) và tên riêng. Thông thường, mỗi bộ phận trên gồm một tiếng.
- Các bộ phận tạo thành tên núi, sông, làng, phố... Việt Nam (gọi chung là tên địa lí) cũng do các tiếng tạo thành.
Câu 3. Viết một số tên người, tên địa lí mà em biết.
a) Tên người:
- Tên một bạn nam và một bạn nữ trong lớp em.
Võ Ngọc Đức, Huỳnh Anh Tuấn, / Lê Thu Hà, Trần Thị Thanh Vân,...
- Tên một anh hùng nhỏ tuổi trong lịch sử nước ta.
Trần Quốc Toản, Kim Đồng, Võ Thị Sáu, Lê Văn Tám, Vừ A Dính, Nguyễn Bá Ngọc...
b) Tên địa lí:
- Tên một dòng sông (hoặc hồ, núi đèo).
Sông Hồng, sông Lô, sông Đà, sông Mã, sông Đáy, sông Hương, sông Đà Rằng, sông Cửu Long, hồ Hoàn Kiếm, hồ Than Thở, hồ Tây, núi Nghĩa Lĩnh, núi Ba Vì, núi Yên Tử, núi Hồng Lĩnh, núi Bà Đen, đèo Hải Vân, đèo Ngang...
- Tên một xã (hoặc phường).
Xã Nghĩa Thịnh, huyện Nghĩa Hưng, tỉnh Nam Định, phường Trúc Bạch, quận Ba Đình, thành phố Hà Nội, quận Phú Nhuận, thành phố Hồ Chí Minh...