I. Đọc kĩ bài:
- Đọc nhiều lần đoạn trích, nhớ kĩ các nhân vật chính, các hình ảnh, chi tiết nổi bật.
- Đọc đúng ngữ điệu của câu kể, câu hỏi, câu khiến, câu cảm, phù hợp với tính cách, tâm trạng của từng nhân vật. Lời nhân vật Thành đọc với giọng điềm tĩnh, tin tưởng thể hiện cách nói của người có suy nghĩ chín chắn.
- Chú ý các từ ngữ khó phát âm: súng kíp, lạy, giành, non sông, tráng khí, trí khôn, Phủ Lãng Sa, suất vé, La-tút-sơ Tơ-rê-vin, say sóng, gõ cửa, nghĩ kĩ, dữ dội, loạt, xoá bỏ,...
II. Tóm tắt nội dung:
Người thanh niên yêu nước Nguyễn Tất Thành quyết tâm ra nước ngoài để tìm con đường cách mạng giải phóng dân tộc. Đoạn trích ca ngợi tầm nhìn xa rộng và lí tưởng cứu nước của anh.
III. Gợi ý trả lời câu hỏi:
1. Anh Lê, anh Thành đều là những thanh niên yêu nước, nhưng giữa họ có gì khác nhau?
- Anh Lê: có tâm lí tự ti, cam chịu cảnh sống nô lệ vì cảm thấy mình yếu đuối, nhỏ bé trước sức mạnh vật chất của kẻ xâm lược.
- Anh Thành: không cam chịu, mà ngược lại rất tin tưởng ở con đường mình đã chọn: ra nước ngoài học cái hay, cái mới để về cứu dân, cứu nước.
2. Quyết tâm của anh Thành đi tìm đường cứu nước được thể hiện qua những lời nói, cử chỉ nào?
- Lời nói: Để giành lại non sông, chỉ có hùng tâm tráng khí chưa đủ, phải có trí, có lực... Tôi muốn sang nước họ... học cái trí khôn của họ để về cứu dân mình.
- Cử chỉ: xoè hai bàn tay ra: Tiền đây chứ đâu?
- Lời nói: Làm nô lệ... yên phận nô lệ thì mãi mãi là đầy tớ cho người ta... Đi ngay có được không, anh?
- Lời nói: Sẽ có một ngọn đèn khác anh ạ
3. Người công dân số Một trong đoạn kịch là ai? Vì sao có thể gọi như vậy?
- Người công dân số Một ở đây chính là người thanh niên yêu nước Nguyễn Tất Thành, sau này là Chủ tịch Hồ Chí Minh.
- Có thể gọi như vậy vì ý muốn trở thành công dân của một quốc gia tự do độc lập được thức tỉnh rất sớm ở người thanh niên yêu nước. Với ý thức này, Nguyễn Tất Thành đã mạnh dạn ra nước ngoài tìm con đường cứu nước và sau đó lãnh đạo nhân dân đứng lên giành độc lập cho Tổ quốc.
IV. Thực hành - Luyện tập:
1/ Đọc phân vai theo các nhân vật trong đoạn kịch.
2/ Chuyển nội dung màn kịch Người công dân số Một ra văn xuôi.
* Tham khảo bài viết dưới đây:
Anh Lê vẫn băn khoăn: “Phải, chúng ta là công dân nước Việt, nhưng chúng ta sẽ làm được gì nào? Súng kíp của ta mới bắn một phát thì súng của họ đã bắn được năm, sáu mươi phát. Quan ta lạy súng thần công bốn lạy rồi mới bắn, trong khi đại bác của họ đã bắn được hai mươi viên. Những công dân yếu ớt như anh với tôi thì làm được chuyện gì?”. Anh Thành giãi bày tâm sự: “Để giành lại non sông, chỉ có hùng tâm tráng khí chưa đủ, phải có trí, có lực... Tôi muốn sang nước họ, xem cách làm ăn của họ, học cái trí khôn của họ để về cứu dân mình...”. Hiểu ý định của bạn, anh Lê chân thành khuyên: “Anh ơi, Phú Lãng Sa ở cách đây xa lắm! Tàu biển chạy hàng tháng mới tới nơi. Một suất vé hàng ngàn đồng. Lấy tiền đâu ra mà đi?”, Anh Thành xoè hai bàn tay ra trước mặt và nói bằng giọng tự tin: “Tiền đây chứ đâu? Tôi có anh bạn tên là Mai, quê Hải Phòng. Anh ấy làm đầu bếp dưới tàu La-tút-sơ Tơ-rê-vin. Tôi đang nhờ anh ấy xin cho một chân gì đó...”. Anh Lê lắc đầu: “Công việc dưới tàu vất vả lắm! Lại còn say sóng nữa, anh có chịu đựng được không?”.
Hai người đang trò chuyện thì có tiếng gõ cửa. Anh Mai bước vào, tươi cười gật đầu chào anh Lê rồi quay sang nói với anh Thành là đã xin được cho anh Thành chân phụ bếp dưới tàu. Anh Thành mừng rỡ: “Cảm ơn anh! Bao giờ thì tôi phải trình diện?”. Anh Mai ân cần khuyên: “Càng sớm càng tốt. Nhưng đêm nay, anh hãy suy nghĩ kĩ đi. Vất vả, khó nhọc lắm đấy! Sóng Biển Đỏ rất dữ dội, có thể chết được. Mà chết thì người ta bỏ vào áo quan, bắn một loạt súng chào rồi a-lê-hấp, cho phăng xuống biển là rồi đời!”. Anh Thành chậm rãi buông từng tiếng: “Tôi nghĩ kĩ rồi. Làm thân nô lệ mà muốn xoá bỏ kiếp nô lệ thì sẽ thành công dân, còn yên phận nô lệ thì mãi mãi là đầy tớ cho người ta... Tôi đi ngay có được không anh?”. Thấy bạn quyết tâm, anh Mai đành gật đầu đồng ý. Anh Thành cho sách vào túi đựng quần áo rồi khoác lên vai. Anh Lê nhắc nhở: “Này, còn ngọn đèn hoa kì nữa!”. Anh Thành vui vẻ: “Sẽ có một ngọn đèn khác sáng hơn, anh Lê ạ! Thôi, chào anh nhé, tôi đi!”.