I. Nhận xét:

1. Phân tích cấu tạo của câu ghép sau đây:

Chẳng những Hồng chăm học mà bạn ấy còn rất chăm làm.

- Vế 1: Chẳng những Hồng (CN) / chăm học (VN)

- Vế 2: mà bạn ấy (CN)/ còn rất chăm làm.(VN)

* Chẳng những... mà còn... là cặp quan hệ từ thể hiện quan hệ tăng tiến giữa hai vế câu.

2. Tìm thêm những cặp quan hệ từ có thể nối các vế câu có quan hệ tăng tiến.

Ngoài cáp quan hệ từ chẳng những... mà còn... để nối các vế trong câu ghép chỉ quan hệ từ tăng tiến, ta còn có thể sử dụng các cặp quan hệ từ: không những... mà còn..., không chỉ... mà còn..., không những... mà..., không phải chỉ... mà còn...

Ví dụ:

- Không những bạn Hồng chăm học mà bạn ấy còn rất chăm làm.

- Hồng không chỉ chăm học mà Hồng còn rất chăm làm.

3. Thế nào là câu ghép thể hiện quan hệ tăng tiến?

Để thể hiện quan hệ tăng tiến giữa các vế của câu ghép, ta có thể nối chúng bằng một trong các cặp quan hệ từ: không những... mà còn...; chẳng những... mà còn...; không chỉ... mà còn...

II. Luyện tập:

Câu 1. Tìm và phân tích cấu tạo của câu ghép chỉ quan hệ tăng tiến trong mẩu chuyện vui sau:

NGƯỜI LÁI XE ĐÃNG TRÍ

Một người đàn ông hốt hoảng gọi điện tới đồn công an:

- A lô! Xin các anh đến giúp tôi ngay! Tôi đã khóa cửa xe cẩn thận nhưng bọn trộm vẫn đột nhập vào xe của tôi. Bọn bất lương ấy không chỉ ăn cắp tay lái mà chúng còn lấy luôn cả bàn đạp phanh. Thật không thể tưởng tượng nổi!

Lát sau, khi hai viên cảnh sát vừa được phái đi thì trực ban của đồn lại nhận được một cú điện thoại:

- Xin lỗi vì đã làm phiền các anh. Hóa ra tôi ngồi nhầm vào hàng ghế sau.

Theo báo Mực Tím

Bọn bất lương ấy (CN) không chỉ ăn cắp tay lái (VN) mà chúng (CN) còn lấy luôn cả bàn đạp phanh.(VN)

Câu 2. Tìm quan hệ từ thích hợp với mỗi chỗ trống:

a) Tiếng cười ... đem lại niềm vui cho mọi người ... nó còn là một liều thuốc trường sinh. (Không chỉ... mà...)

b) ... hoa sen đẹp ... nó còn tượng trưng cho sự thanh khiết của tâm hồn Việt Nam. (Không những... mà.../ Chẳng những... mà...)

c) Ngày nay, trên đất nước ta, ... công an làm nhiệm vụ giữ gìn trật tự, an ninh ... mỗi một người dân đều có trách nhiệm bảo vệ công cuộc xây dựng hoà bình. (Không chỉ... mà...)