I. Đọc kĩ bài:

- Đọc nhiều lần bài thơ, nhớ kĩ nhân vật chính và các hình ảnh, chi tiết nổi bật.

- Đọc diễn cảm bằng giọng cảm động, trầm lắng, thể hiện tình yêu thương mẹ sâu nặng của anh chiến sĩ Vệ quốc quân.

- Chú ý các từ ngữ khó phát âm: Bầm, lội, lâm thâm, sớm sớm, lo, trăm núi, muôn nỗi, tiền tuyến, xa xôi,..

II. Tóm tắt nội dung:

Bài thơ ca ngợi tình mẹ con thắm thiết, sâu nặng giữa anh chiến sĩ ở ngoài tiền tuyến với người mẹ lam lũ, tần tảo, giàu tình yêu thương con nơi quê nhà.

III. Gợi ý trả lời câu hỏi:

1. Điều gì gợi cho anh chiến sĩ nhớ tới mẹ? Anh nhớ hình ảnh nào của mẹ?

- Cảnh chiều đông mưa phùn, gió bấc khiến cho anh chiến sĩ thầm nhớ tới người mẹ nơi quê nhà. Anh nhớ hình ảnh mẹ chân lội dưới bùn, tay cấy mạ non dưới trời mưa rét.

- Mùa đông mưa phùn gió bấc là thời điểm các làng quê vào vụ cấy lúa đông xuân. Cảnh chiều buồn làm anh chiến sĩ chạnh lòng nhớ tới mẹ, thương mẹ phải lội ruộng bùn lúc gió mưa lạnh lẽo.

2. Tìm những hình ảnh so sánh thể hiện tình cảm mẹ con thắm thiết, sâu nặng?

- Tình cảm của mẹ với con:

Mạ non bầm cấy mấy đon

Ruột gan bầm lại thương con mấy lần.

- Tình cảm của con với mẹ:

Mưa phùn ướt áo tứ thân

Mưa bao nhiêu hạt, thương bầm bấy nhiêu!

Những hình ảnh so sánh ấy thể hiện tình mẹ con thắm thiết, sâu nặng: mẹ thương con, con thương mẹ.

3. Anh chiến sĩ đã dùng cách nói như thế nào để làm yên lòng mẹ?

Anh chiến sĩ dùng cách nói so sánh:

Con đi trăm núi ngàn khe

Chưa bằng muôn nỗi tái tê lòng bầm

Con đi đánh giặc mười năm

Chưa bằng khó nhọc đời bầm sáu mươi.

Cách nói so sánh như trên có tác dụng làm yên lòng mẹ. Ý anh chiến sĩ muốn nhắn nhủ là mẹ đừng lo nhiều cho con vì những việc con đang làm không thể so sánh với những vất vả, khó nhọc mà mẹ đã và đang phải chịu đựng.

4. Qua lời tâm tình của anh chiến sĩ, em nghĩ gì về người mẹ của anh?

Người mẹ của anh chiến sĩ là một phụ nữ Việt Nam điển hình: chịu thương chịu khó, hiền hậu, thương yêu con tha thiết...

5. Qua lời tâm tình của anh chiến sĩ, em nghĩ gì về anh?

Anh chiến sĩ là người con hiếu thảo, giàu tình yêu thương mẹ./ Anh chiến sĩ là người con rất yêu thương mẹ, yêu đất nước, đặt tình yêu mẹ bên tình yêu đất nước.

IV. Thực hành - Luyện tập:

1/ Học thuộc lòng bài thơ.

2/ Chuyển nội dung bài thơ Bầm ơi thành văn xuôi.

* Tham khảo bài viết dưới đây:

Sau chiến dịch, đơn vị tôi rút về đóng quân ở một làng quê trung du. Chiều về, khung cảnh vắng vẻ nơi đây khiến cho tôi càng thêm nhớ quê hương, nhớ mẹ già.

Tôi thầm trò chuyện với mẹ trong tưởng tượng cho vơi nỗi nhớ thương. Bầm ơi! Giữa mùa đông heo heo gió núi, lâm thâm mưa phùn, bầm ra ruộng cấy. Chân bầm lội dưới bùn sâu giá lạnh, tay run run cấy từng dảnh mạ non. Bao nhiêu đon mạ bầm cấy xuống đồng là bấy nhiêu tình thương bầm dành cho đứa con đang đánh giặc nơi chiến trường xa. Con hình dung ra trước mắt cảnh mưa phùn thấm ướt tấm áo tứ thân mà xót xa trong dạ. Mưa bao nhiêu hạt, con thương bầm bấy nhiêu!

Bầm ơi! Con biết sớm sớm, chiều chiều, dù vất vả, bận rộn nhưng bầm vẫn luôn nghĩ tới con. Thương con, xin bầm chớ lo nhiều! Con đi đánh giặc trăm núi ngàn khe, tuy gian lao, nguy hiểm nhưng đã có đồng bào, đồng đội luôn ở bên con. Dẫu con có đánh giặc năm năm, mười năm... cũng không bằng sự khó nhọc của cuộc đời bầm sáu mươi. Ở nơi tiền tuyến xa xôi, lòng con luôn nghĩ về bầm - người mẹ yêu quý của con. Càng yêu bầm, con càng thêm yêu đất nước - hai người mẹ hiền gắn bó thân thiết với con, không thể nào quên!