ĐỀ BÀI: Hãy tả một con vật mà em yêu thích.
Gợi ý
a) Mở bài: Giới thiệu con vật định tả. Chú ý gắn với thời gian, không gian thích hợp.
b) Thân bài:
- Miêu tả đặc điểm hình dáng (từ khái quát đến chi tiết) của con vật.
- Miêu tả đặc điểm hoạt động của con vật (hoạt động thường xuyên, quen thuộc như mọi con vật cùng loài; hoạt động riêng, bất ngờ, khác với những con vật cùng loài).
c) Kết bài: Con vật gần gũi với cuộc sống của em, được em yêu quý như thế nào.
* Tham khảo một số đề dưới đây:
ĐỀ 1: Địa phương em có nuôi nhiều vịt đẻ. Em hãy tả một con vịt đang kiếm mồi trong ao (hồ hoặc đầm).
I. DÀN Ý
1. Mở bài:
- Em nhìn thấy con vịt vào dịp nào? Ở đâu?
2. Thân bài:
+ Tả khái quát:
- Hình dáng bên ngoài của con vịt. Vịt lớn cỡ nào? Màu lông ra sao?
+ Tả cụ thể từng bộ phận:
- Đầu, cổ, mắt.
- Thân mình, đôi cánh, lông đuôi...
+ Tả hoạt động của con vịt:
- Cách kiếm mồi (lặn hụp trên mặt ao), cách đùa giỡn, tiếng kêu...
3. Kết bài:
- Vịt là loài gia cầm có ích, được nuôi rộng rãi ở nhiều nơi, nhất là ở vùng đồng bằng. Thịt vịt và trứng vịt là nguồn thực phẩm dồi dào và quen thuộc trong bữa ăn hằng ngày.
II. BÀI LÀM
Quê em là một xã nằm cạnh sông Hồng, có nhiều hồ ao nên nghề nuôi vịt rất phát triển, nhất là nuôi vịt đẻ. Nghề này đem lại một nguồn lợi không nhỏ cho bà con nông dân.
Bác Thức là người nuôi vịt nổi tiếng nhất làng. Vịt của bác to con, đẻ nhiều và trứng lớn. Em rất thích ngắm đàn vịt bơi lội trong đầm nước ven đê. Hàng trăm con lặn ngụp kiếm mồi. Tiếng vỗ cánh phành phạch, tiếng kêu càng cạc náo động một vùng.
Một chị vịt bầu trắng chừng đã no nê, tách bầy từ từ bơi vào bờ. Chị lạch bạch bước đến gốc sung rồi đứng rỉa lông. Chiếc mỏ màu vàng sậm rúc vào cổ, vào ngực, vào hai cánh đang giơ lên chênh chếch. Cái bầu diều lớn bằng nắm tay, căng lên sau lớp lông dày. Thỉnh thoảng, chị lại vẫy cánh phành phạch, làm văng ra những giọt nước li ti.
Chị vịt bầu rỉa lông kĩ lắm, từ cổ xuống đến đuôi chẳng sót chỗ nào. Chị lấy mỏ quệt sáp ở mông (phao câu) rồi bôi đều lên thân. Có lớp sáp phủ ngoài, lông sẽ không thấm nước.
Công việc xong xuôi, chị vịt bầu giương đôi mắt nâu tròn xoe, chăm chú nhìn bạn bè đang nô giỡn dưới đầm. Dường như bị những trò vui cuốn hút, chị lại lạch bạch bước xuống rệ đầm rồi lao xuống nước. Đôi chân thấp màu vàng có màng dính các ngón với nhau giống như một mái chèo giúp vịt lướt nhanh. Đến giữa đầm, chị ta chúc đầu xuống, chổng phao câu lên trời và bất ngờ cụp cánh lặn một hơi ra tít đằng xa; rồi đột ngột nhô lên, dang rộng cánh, nhấc bổng thân, lướt là là trên mặt nước. Cả bầy vịt làm theo. Nắng trải trên mặt đầm sóng sánh ánh vàng, xôn xao trong vũ điệu ồn ào của bầy vịt đông đúc.
Thịt vịt và trứng vịt là thức ăn ngon, có rất nhiều chất bổ. Vịt rất dễ nuôi. Chúng em thường thấy chừng chục con vịt bơi lội trong ao nhà và cũng có khi thấy hàng ngàn con vịt nối đuôi nhau kiếm ăn, trắng xoá cả một khoảng đồng.
ĐỀ 2: Trước cửa một chuồng chim bồ câu, chim mẹ vừa đi kiếm mồi về đang mớm cho con. Em hãy tả lại cảnh ấy.
I. DÀN Ý
1. Mở bài:
- Cảnh này em thấy ở đâu? Vào dịp nào?
2. Thân bài:
* Tả mẹ con chim bồ câu:
+ Chim con;
- Hình dáng nhỏ bé, trần trụi, lông mọc lưa thưa. Cặp mỏ màu hồng ngoác rộng. Đôi mắt tròn xoe. Đôi chân nhỏ như hai cây tăm, yếu ớt. Tiếng kêu chiêm nhiếp rất dễ thương.
+ Chim mẹ:
- Lưng màu nâu, bụng màu trắng. Đầu nhỏ. Mắt tinh nhanh. Cánh dài vát chéo, bay lượn nhanh nhẹn. Đôi chân mảnh khảnh. Đuôi xòe rộng.
* Tả cảnh chim mẹ mớm mồi cho chim con:
- Chim mẹ ăn thóc, đậu... rồi bay lên tổ.
- Chim con ra tận cửa tổ đón mẹ, mỏ há rộng chờ đợi.
- Chim mẹ mớm thức ăn cho chim con, chim con nuốt vội.
- Chim mẹ săn sóc các con với vẻ yêu thương, trìu mến.
3. Kết bài:
- Cảm nghĩ của em khi nhìn thấy cảnh này.
II. BÀI LÀM
Bố em rất thích nuôi chim bồ câu. Cách đây mấy tháng, bố bỏ cả một ngày chủ nhật để cặm cụi đóng chiếc chuồng cho chim. Chiếc chuồng sơn màu xanh lá cây, hai cửa hình tròn được viền trắng trông nổi bật hẳn lên. Trước chuồng là tấm ván rộng chừng ba tấc để làm chỗ cho chim đậu và tắm nắng. Đấy là tổ ấm của vợ chồng, con cái bồ câu.
Cặp chim non mới nở được gần một tháng. Trông chúng mới ngộ nghĩnh làm sao! Chiếc mỏ màu hồng nhạt to quá cỡ lúc nào cũng há rộng ra đòi ăn. Tiếng kêu chiêm chiếp yếu ớt. Đôi chân nhỏ xíu lẩy bẩy đỡ tấm thân trụi lủi, thưa thớt mấy đám lông măng. Đôi mắt chúng tròn xoe, ngơ ngác nhìn ngó xung quanh, lấy làm lạ lắm. Ôi! Đói bụng quá rồi! Sao mẹ đi kiếm mồi mãi vẫn chưa về nhỉ? Sốt ruột, hai chú ra trước cửa chuồng ngóng đợi.
Ồ! Mẹ về rồi kìa! Chim non khẽ kêu lên sung sướng. Chim mẹ chao nghiêng đôi cánh rộng, nhẹ nhàng đáp xuống bên con.
Chim mẹ ra dáng một bà mẹ đảm đang, tần tảo. Chiếc đầu quay đi quay lại linh hoạt, đôi mắt tròn và sáng. Trên cổ phủ lớp lông màu xanh biếc. Lưng và cánh màu nâu, lông bụng màu trắng. Cái đuôi xoè rộng khi bay. Đôi chân thanh mảnh với những móng sắc giúp chim đi lại nhanh nhẹn, dễ dàng.
Chim non cuống quýt há mỏ đòi ăn. Chim mẹ mớm mồi từng chút, từng chút vào cái mỏ háu đói. Mặc cho chim non thúc giục, chị chẳng vội vàng. Mớm mồi xong, chị âu yếm vuốt ve con. Chim bố nãy giờ đứng ở đầu chuồng canh chừng. Nó ngắm nhìn chim mẹ, chim con rồi cất tiếng gù gù, vẻ hài lòng lắm.
Cảnh tượng trên gợi lên trong lòng em một niềm xúc động về tình cảm gia đình êm ấm. Tiếng chim trong buổi sáng giữa vườn cây trái sum suê gợi lên một cuộc sống yên ả, thanh bình, đáng yêu biết mấy!
ĐỀ 3: Hãy giới thiệu con mèo, con chó nhà em.
I. DÀN Ý
1. Mở bài:
* Giới thiệu chung:
- Những vật nuôi trong nhà như con mèo, con chó, con trâu, con lợn, con gà... từ lâu đã gắn bó thân thiết với cuộc sống của con người.
2. Thân bài:
• Giới thiệu từng con vật:
a. Con mèo:
+ Hình dáng:
- Con mèo lớn cỡ nào? Hình dáng nó ra sao? Lông màu gì?
- Đầu, tai, mắt, mũi, miệng có đặc điểm gì? (Tập trung tả đôi mắt tinh có thể nhìn rõ trong đêm, cái mũi thính đánh hơi chuột từ xa). Đuôi dài, bốn chân có lớp đệm dày và móng vuốt sắc. Mèo có dáng đi mềm mại uyển chuyển, không gây tiếng động.
+ Đặc tính:
- Mèo thích leo trèo, chạy nhảy, thích phơi nắng, thích được gần người, được vuốt ve, âu yếm.
- Mèo bắt chuột rất giỏi, nhất là vào ban đêm.
b. Con chó:
+ Hình dáng:
- Nó là giống chó gì? Lớn bằng chừng nào?
- Những đặc điểm nổi bật về hình dáng bên ngoài của nó (đầu, tai, mắt, mõm, bốn chân, đuôi, màu lông...)
+ Đặc tính:
- Biết phân biệt người quen, kẻ lạ. Biết giữ nhà cho chủ.
- Hay quấn quýt bên người, thích được nô giỡn, vuốt ve...
3. Kết bài:
* Cảm nghĩ của em:
- Hai con vật nuôi là mèo và chó đều rất có ích; gắn bó thân thiết với cuộc sống của con người.
II. BÀI LÀM
Nếu có ai hỏi những con vật nuôi nào gắn bó với đời sống sinh hoạt và tình cảm của con người, em sẽ trả lời đó là con mèo và con chó.
Khi em đi học về, vừa bỏ cặp sách xuống bàn thì chú mèo tam thể đã đến bên nũng nịu kêu meo meo rồi dụi đầu vào chân em đòi bế. Em ôm nó vào lòng, vuốt ve bộ lông mịn như nhung. Nó gừ gừ khe khẽ trong cổ họng, mắt lim dim ra vẻ khoan khoái lắm.
Mi Mi đã được hơn một tuổi. Thân hình thon thả phủ một lớp lông mịn mượt gồm ba màu vàng, đen và trắng. Cái đầu tròn, nhỏ; đôi tai mỏng luôn dỏng lên nghe ngóng động tĩnh. Cặp mắt tròn xoe, xanh biếc như thuỷ tinh, đưa đi đưa lại rất nhanh. Cái mũi hồng hồng trông xinh xắn thế nhưng đánh hơi chuột rất tài. Dáng đi của nó uyển chuyển, nhẹ nhàng vì dưới chân có lớp đệm thịt dày. Bình thường, nó giấu gọn móng vuốt trong các kẽ ngón chân. Lúc nó đi, cái đuôi dài chấm gần sát đất.
Sáng sáng, Mi Mi tung tăng nô giỡn trên sân gạch rồi bám vào thân cau, leo nhanh thoăn thoắt. Có lúc nó quay tròn đùa với cái đuôi hay cái bóng của mình. Đùa chán, nó nhảy tót lên mái nhà, nằm duỗi dài sưởi nắng.
Chú mèo ăn ít lắm, mỗi bữa chỉ vài thìa cơm chan tí nước thịt hay dầm chút cá mà nó ăn nhỏ nhẹ mãi mới hết. Ban ngày, nó hay làm biếng nhưng khi màn đêm buông xuống, mèo ta hoạt bát hẳn lên.
Nó thu mình hàng giờ chờ rình chuột trên nóc nhà hay dưới góc bếp. Người nó co tròn, cổ rụt lại, đầu ghếch lên hai chân trước, mấy sợi râu động đậy đánh hơi, hai tai dựng đứng. Chú chuột nhắt tinh ranh thập thò mấy lần vẫn chưa dám lẻn vào. Một lúc sau, chừng như yên tâm vì không thấy gì nguy hiểm, nó mon men bám chân trạn bát leo lên. Mới được nửa chừng thì vút một cái, Mi Mi lao ra nhanh như chớp. Gã chuột nhắt chỉ kịp kêu lên mấy tiếng chít chít... hốt hoảng thì đã nằm gọn trong móng sắc của mèo.
Có chú mèo, lũ chuột bớt phá phách hẳn. Cả nhà em ai cũng yêu Mi Mi vì nó rất dễ thương và có ích.
Năm ngoái, bác Đạt mang từ quê lên cho em một chú cún hai tháng tuổi. Vừa nhìn nó, em đã thích ngay. Ôi, chú cún mới xinh làm sao! Em đặt tên cho nó là Tô-ny và nhận nuôi nó.
Tô-ny lớn nhanh lắm. Giờ đây, nó đã là một chú chó trưởng thành với hình dáng cân đối, đẹp đẽ. Toàn thân nó phủ một lớp lông màu vàng nâu. Hai tai nhọn. Đôi mắt to và sáng. Lỗ mũi đen ướt, đánh hơi rất thính. Cái lưỡi màu hồng thè dài và hàm răng trắng bóng với bốn răng nanh cong và nhọn.
Tô-ny có dáng như chó săn, ức nở, bụng thon, bốn chân cao, gân guốc và vững chãi. Cái đuôi xù cuốn tròn thành chữ O trên lưng.
Nó đi đứng nhẹ nhàng và chạy rất nhanh. Sáng sáng, Tô-ny nô giỡn với chú mèo tam thể trên sân. Chúng đuổi nhau, vờn nhau không biết chán. Thấm mệt, Tô-ny trèo lên thềm, nằm sấp gác mõm lên hai chân trước, lim dim ngủ.
Chớ vội tưởng lầm là nó ngủ say nhé! Tuy lơ mơ thế nhưng tại nó không bỏ sót một tiếng động nào. Chỉ cần có tiếng bước chân nhè nhẹ ngoài rào là nó đứng phắt dậy, linh hoạt hẳn lên. Nếu là người lạ, lập tức nó cất tiếng sủa vang. Còn người quen đi đâu về là nó chạy ra, vẫy đuôi mừng tíu tít.
Em đi học về, Tô-ny ra tận cửa đón. Nó chồm hai chân trước ôm lấy em và quấn quýt không rời. Đến đêm, khi cả nhà đã ngủ, một mình Tô-ny thức trông nhà. Có nó, mọi người yên tâm ngủ ngon sau một ngày làm việc mệt nhọc.
Cả nhà ai cũng yêu mến Tô-ny nên đi xa về đều có quà cho nó. Nó đón nhận với vẻ mừng rỡ và biết ơn. Tô-ny khôn ngoan và trung thành được coi là thành viên không thể thiếu trong gia đình em.
Hai con vật nuôi là mèo và chó đều rất có ích. Chúng gắn bó thân thiết với mọi người trong gia đình em.