Luyện từ và câu: Cách viết tên người, tên địa lí nước ngoài

I. Nhận xét:

1. Đọc các tên người, tên địa lí nước ngoài sau đây:

- Tên người: Lép Tôn-xtôi, Mô-rít-xơ Mát-téc-lích, Tô-mát Ê-đi-xơn.

- Tên địa lí: Hi-ma-lay-a, Đa-nuýp, Lốt Ăng-giơ-lét, Niu Di-lân, Công-gô.

Đọc đúng theo chữ viết, ngắt hơi ở chỗ dấu ngăn cách các bộ phận trong mỗi tên.

2. Biết rằng chữ cái đầu mỗi bộ phận tạo thành các tên riêng nói trên đều được viết hoa, hãy nêu nhận xét về cấu tạo và cách viết mỗi bộ phận trong tên riêng nước ngoài.

* Gợi ý:

* Mỗi bộ phận trong tên riêng nước ngoài gồm mấy tiếng?

+ Tên người:

- Lép Tôn-xtôi gồm 2 bộ phận: Lép và Tôn-xtôi.

Bộ phận 1 gồm 1 tiếng: Lép.

Bộ phận 2 gồm 2 tiếng: Tôn / xtôi.

- Mô-rít-xa Mát-téc-lích gồm 2 bộ phận: Mô-rít-xơ và Mát-téc-lích.

Bộ phận 1 gồm 3 tiếng: Mô / rít / xơ.

Bộ phận 2 gồm 3 tiếng: Mát / téc / lích.

- Tô-mát Ê-đi-xơn gồm 2 bộ phận: Tô-mát và Ê-đi-xơn.

Bộ phận 1 gồm 2 tiếng: Tô / mát.

Bộ phận 2 gồm 3 tiếng: Ê / đi / xơn.

+ Tên địa lí:

- Hi-ma-lay-a chỉ có 1 bộ phận gồm 4 tiếng: Hi / ma / lay / a.

- Đa-nuýp chỉ có 1 bộ phận gồm 2 tiếng: Đa / nuýp.

- Lốt Ăng-giơ-lét có 2 bộ phận là Lốt và Ăng-giơ-lét.

Bộ phận 2 gồm 3 tiếng là Ăng / giơ / lét.

- Niu Di-lân có 2 bộ phận Niu và Di-lân.

Bộ phận 2 gồm 2 tiếng là Di / lân.

- Công-gô có 1 bộ phận gồm 2 tiếng là Công / gô.

* Cách viết các tiếng trong cùng một bộ phận tên như thế nào?

Giữa các tiếng trong cùng một bộ phận tên có gạch nối.

3. Cách viết một số tên người, tên địa lí nước ngoài sau đây có gì đặc biệt?

- Tên người: Thích Ca Mâu Ni, Khổng Tử, Bạch Cư Dị.

- Tên địa lí: Hi Mã Lạp Sơn, Luân Đôn, Bắc Kinh, Thuỵ Điển.

- Viết giống như tên riêng Việt Nam - tất cả các chữ cái đầu của từng tiếng đều viết hoa.

- Những tên người, tên địa lí nước ngoài trong bài tập là những tên riêng được phiên âm theo âm Hán - Việt.

4. Cách viết tên người, tên địa lí nước ngoài như thế nào?

- Khi viết tên người, tên địa lí nước ngoài, ta viết hoa chữ cái đầu của mỗi bộ phận tạo thành tên đó. Nếu bộ phận tạo thành tên gồm nhiều tiếng thì giữa các tiếng cần có gạch nối.

- Có một số tên người, tên địa lí nước ngoài viết giống như cách viết tên riêng Việt Nam. Đó là những tên riêng được phiên âm theo âm Hán - Việt.

II. Luyện tập:

Câu 1. Đọc đoạn văn sau rồi viết lại cho đúng những tên riêng trong đoạn:

Gia đình ông Giô-dép lại chuyển về ác-boa để lu-i paxtơ có thể tiếp tục đi học, ác boa là một thị trấn nhỏ, không có những lâu đài đồ sộ, nguy nga, chỉ thấy những ngôi nhà nhỏ bé, cổ kính và những vườn nho con con. Dòng sông quy-dăng-xơ hiền hoà lượn quanh thành phố với những chiếc cầu trắng phau.

Viết lại các tên riêng như sau: Ác-boa, Lu-i Pa-xtơ, Ác-boa, Quy-dăng-xơ.

Câu 2. Viết lại những tên riêng sau cho đúng quy tắc:

- Tên người: anbe anhxtanh, crítxtian anđecxen, iuri gagarin.

- Tên địa lí: xanh petecbua, tôkiô, amadân, niagara.

Viết tên người và tên địa lí nước ngoài như sau là đúng:

+ Tên người:

- An-be Anh-xtanh: Nhà vật lí học nổi tiếng thế giới, người Mỹ gốc Đức - Do Thái (1879 - 1955).

- Crít-xti-an An-đéc-xen: Nhà văn nổi tiếng thế giới, chuyên viết truyện cổ tích, người Đan Mạch (1805 - 1875).

- I-u-ri Ga-ga-rin: Nhà du hành vũ trụ người Nga, người đầu tiên bay vào vũ trụ (1934 - 1968).

+ Tên địa lí:

- Xanh Pê-téc-bua: Kinh đô cũ của Nga.

- Tô-ki-ô: Thủ đô của Nhật Bản.

- A-ma-dôn: Tên một dòng sông lớn chảy qua Bra-xin.

- Ni-a-ga-ra: Tên một thác nước lớn ở giữa Ca-na-đa và Mĩ.

Câu 3. Trò chơi du lịch: Thi ghép đúng tên nước với tên thủ đô của nước ấy.

Ví dụ:

* Em tìm thêm tên nước, tên thủ đô.