I. Nhận xét:
1. Đọc lại truyện Ông Trạng thả diều.
2. Tìm đoạn kết bài của truyện.
Thế rồi vua mở khoa thi. Chú bé thả diều đỗ Trạng nguyên. Ông Trạng khi ấy mới có mười ba tuổi. Đó là Trạng nguyên trẻ nhất của nước Nam ta.
3. Thêm vào cuối truyện một lời đánh giá, nhận xét làm đoạn kết bài.
- Câu chuyện này làm cho em càng thấm thía lời dạy của ông cha: Người có chí thì nên, nhà có nền thì vững.
Ноặс:
- Trạng nguyên Nguyễn Hiền đã nêu lên một tấm gương sáng về nghị lực phấn đấu cho chúng em.
4. So sánh hai cách kết bài nói trên.
- Kết bài của truyện Ông Trạng thả diều: Thế rồi vua mở khoa thi. Chú bé thả diều đỗ Trạng nguyên. Ông Trạng khi ấy mới có mười ba tuổi. Đó là Trạng nguyên trẻ nhất của nước Nam ta. Chỉ cho biết kết cục của câu chuyện, không bình luận gì thêm. Đây là cách kết bài không mở rộng.
- Cách kết bài khác: Thế rồi vua mở khoa thi... Đó là Trạng nguyên trẻ nhất của nước Nam ta.
Câu chuyện này giúp em thấm thía hơn lời khuyên của người xưa: “Có chí thì nên”. Ai nỗ lực vươn lên, người ấy sẽ đạt được điều mình mong ước.
Trong trường hợp này, đoạn kết của truyện sẽ trở thành một đoạn thuộc thân bài. Sau khi cho biết kết cục, có lời đánh giá, bình luận thêm về câu chuyện. Đây là cách kết bài mở rộng.
5. Em hiểu gì phần kết bài trong đoạn văn kể chuyện.
* Có hai cách kết bài:
- Kết bài mở rộng: Sau khi cho biết kết cục của câu chuyện, nêu ý nghĩa hoặc đưa ra lời bình luận thêm về câu chuyện.
- Kết bài không mở rộng: Chỉ cho biết kết cục của câu chuyện, không bình luận gì thêm.
II. Luyện tập:
1. Sau đây là một số kết bài của truyện Rùa và thỏ. Em hãy cho biết đó là những kết bài theo cách nào.
a) Lúc sực nhớ đến cuộc thi, ngẩng đầu lên, thỏ thấy rùa đã gần tới đích, bèn vắt chân lên cổ mà chạy. Nhưng muộn mất rồi. Rùa đã tới đích trước nó. (Kết bài không mở rộng)
b) Câu chuyện Rùa và thỏ là lời nhắc nhở nghiêm khắc đối với những ai hay ỷ vào sức mình mà chủ quan, biếng nhác. (Kết bài mở rộng)
c) Đó là toàn bộ câu chuyện chú thỏ hợm hĩnh phải nếm mùi thất bại trước anh rùa có quyết tâm cao. (Kết bài mở rộng)
d) Nghe xong câu chuyện cô giáo kể, ai cũng tự nhủ: không bao giờ được lơ là trong học tập và rèn luyện bản thân. (Kết bài mở rộng)
e) Cho đến bây giờ, mỗi khi nhớ lại chuyện chạy thi với rùa, tôi vẫn đỏ mặt vì xấu hổ. Mong sao đừng ai mắc bệnh chủ quan, hợm hĩnh như thỏ tôi ngày nào. (Kết bài mở rộng)
2. Tìm phần kết bài của các truyện sau. Cho biết đó là những kết bài theo cách nào.
a) Truyện Một người chính trực.
Kết bài không mở rộng: Tô Hiến Thành tâu: “Nếu Thái hậu hỏi người hầu hạ giỏi thì thần xin cử Vũ Tán Đường, còn hỏi người tài ba giúp nước, thần xin cử Trần Trung Tá”.
b) Truyện Nỗi dằn vặt của An-đrây-ca.
Kết bài không mở rộng: Nhưng An-đrây-ca không nghĩ như vậy. Cả đêm đó, em ngồi nức nở dưới gốc cây táo do tay ông vun trồng. Mãi sau này, khi đã lớn, em vẫn luôn tự dằn vặt: “Giá mình mua thuốc về kịp thì ông còn sống thêm được ít năm nữa!”.
3. Viết kết bài của truyện Một người chính trực hoặc Nỗi dằn vặt của An-đrây-ca theo cách kết bài mở rộng.
* Truyện Một người chính trực.
- Kết bài mở rộng: Câu chuyện về sự khảng khái, chính trực của Tô Hiến Thành được truyền tụng mãi đến muôn đời sau. Những người như ông làm cho cuộc sống của chúng ta tốt đẹp hơn.
* Truyện Nỗi dằn vặt của An-đrây-ca.
- Kết bài mở rộng: Nỗi dằn vặt của An-đrây-ca thể hiện phẩm chất đáng quý của em: tình cảm yêu thương, ý thức trách nhiệm với người thân, lòng trung thực, sự nghiêm khắc với lỗi lầm của bản thân.