I. Đọc kĩ bài:
- Đọc nhiều lần bài Những hạt thóc giống, nhớ kĩ các hình ảnh và chi tiết nổi bật.
- Phân biệt lời của từng nhân vật và lời của người kể chuyện. Đọc đúng ngữ điệu câu kể và câu hỏi.
- Chú ý các từ ngữ khó phát âm: nối, lệnh, nộp, nảy, nô nức, lo lắng, làm, luộc, tuổi, về, sững sờ, lẽ nào, dũng cảm,...
II. Tóm tắt nội dung:
Nhà vua tuổi đã cao nên muốn tìm người trung thực để truyền ngôi báu. Vua nghĩ ra kế cho luộc kĩ thóc giống rồi ra lệnh phát cho dân chúng gieo trồng và giao hẹn: ai thu được nhiều thóc nhất thì sẽ được trao ngôi báu. Chú bé Chôm dám tâu với vua sự thật là không làm sao cho thóc giống nảy mầm nên đã được vua truyền ngôi cho. Truyện ca ngợi chú bé trung thực và dũng cảm.
III. Gợi ý trả lời câu hỏi:
1. Nhà vua chọn người như thế nào để truyền ngôi?
Nhà vua muốn chọn một người trung thực để truyền ngôi.
2. Nhà vua làm cách nào để tìm được người như thế?
Phát cho mỗi người dân một thúng thóc giống đã luộc kĩ và giao hẹn: ai thu hoạch nhiều thóc nhất sẽ được truyền ngôi, ai không có thóc nộp sẽ bị trừng phạt.
3. Thóc đã luộc chín còn nảy mầm được không?
Thóc đã luộc chín không thể nảy mầm được. Đây là mưu kế sâu xa của nhà vua bắt dân phải gieo trồng thóc đã luộc không thể nẩy mầm được, lại giao hẹn không có thóc nộp sẽ bị trị tội. Bằng cách ấy, nhà vua sẽ tìm ra được người trung thực, dũng cảm nói lên sự thật.
4. Theo lệnh vua, chú bé Chôm đã làm gì? Kết quả ra sao?
Chú bé Chôm đã gieo trồng, dốc công chăm sóc nhưng không thể nào làm cho thóc giống của nhà vua nảy mầm.
5. Đến kì phải nộp thóc cho vua, mọi người làm gì? Chôm làm gì?
Mọi người nô nức chở thóc về kinh thành nộp cho nhà vua. Khác mọi người, Chôm không có thóc. Chú bé lo lắng đến trước mặt vua, quỳ tâu:
- Tâu Bệ hạ! Con không làm sao cho thóc nảy mầm được.
6. Hành động của chú bé Chôm có gì khác mọi người?
Chôm dũng cảm dám nói lên sự thật, chấp nhận bị nhà vua trừng phạt.
7. Thái độ của mọi người thế nào khi nghe lời nói thật của Chôm?
Mọi người sững sờ, ngạc nhiên, sợ hãi thay cho Chôm vì Chôm dám nói sự thật và chắc chắn sẽ bị vua trừng phạt.
8. Theo em, vì sao người trung thực là người đáng quý?
- Vì người trung thực không vì lợi ích riêng của mình mà nói dối, làm hỏng việc chung.
- Vì người trung thực thường nói thật, nói thẳng; nhờ đó mà làm được những việc có lợi cho dân cho nước.
- Vì người trung thực là người dũng cảm, dám nói lên sự thật, dám bảo vệ sự thật, bảo vệ người tốt.
IV. Thực hành - Luyện tập:
1/ Hãy kể tóm tắt nội dung câu chuyện:
Nhà vua vì tuổi tác đã cao nên muốn tìm người trung thực để truyền ngôi. Vua nghĩ ra một kế là cho luộc kĩ thóc giống, rồi ra lệnh phát cho dân chúng mỗi người một thúng mang về gieo trồng và giao hẹn nếu ai thu được nhiều thóc thì sẽ được trao ngôi báu. Đến vụ thu hoạch, mọi người đều có thóc để nộp, riêng chú bé Chôm dám tâu với vua sự thật là mình không thể làm cho những hạt thóc giống nảy mầm. Vì trung thực nên chú đã được nhà vua truyền ngôi cho.
2/ Kể lại bài Những hạt thóc giống theo lời của nhà vua.
* Tham khảo cách kể dưới đây:
Gần suốt cuộc đời, ta trị vì trên ngôi báu. Nay tuổi tác đã cao, ta muốn tìm một người trung thực để thay ta dẫn dắt muôn dân. Một hôm, ta bỗng nảy ra một kế, liền sai các quan bí mật luộc kĩ thóc giống, rồi ban lệnh phát cho mỗi người dân một thúng đem về gieo trồng và giao hẹn: Nếu ai thu được nhiều thóc nhất sẽ được ta truyền cho ngôi báu. Ai không có thóc nộp sẽ bị trừng phạt.
Đến vụ thu hoạch, mọi người nô nức chở thóc về kinh thành nộp cho ta. Riêng có một chú bé không có hạt thóc nào lo lắng đến trước mặt ta cúi đầu, quỳ tâu:
- Tâu Bệ hạ! Con không làm sao cho thóc giống nảy mầm được ạ!
Mọi người sững sờ, lo lắng trước lời tâu của chú bé. Nhưng ta đã đỡ chú bé đứng dậy và hỏi xem có ai cũng để chết thóc giống không. Không ai trả lời. Lúc ấy, ta mới ôn tồn nói:
- Trước khi phát thóc giống, ta đã ngầm cho luộc kĩ rồi. Lẽ nào thóc ấy còn mọc được? Những xe thóc đầy ắp kia đâu phải thu được từ thóc giống của ta?!
Không khí im lặng, căng thẳng bao trùm khắp sân rồng. Ta tuyên bố:
- Trung thực là đức tính quý nhất của con người. Kể từ hôm nay, ta sẽ truyền ngôi cho chú bé trung thực và dũng cảm này. Sự lựa chọn của ta là đúng đắn.
Sau này, chú bé ấy đã trở thành một ông vua hiền minh, được dân chúng hết lời ca ngợi.