I. Đọc kĩ bài:

- Đọc nhiều lần bài Một người chính trực, nhớ kĩ các hình ảnh và chi tiết nổi bật.

- Phần đầu đọc với giọng kể thong thả, rõ ràng. Nhấn giọng ở những từ ngữ thể hiện thái độ kiên quyết của Tô Hiến Thành. Phần sau, lời Tô Hiến Thành được đọc với giọng điềm đạm nhưng dứt khoát, thể hiện thái độ kiên định. Chú ý các từ ngữ khó phát âm: triều Lý, chính trực, di chiếu, tham tri chính sự, gián nghị đại phu, triều đình,...

II. Tóm tắt nội dung:

Truyện kể về Tô Hiến Thành, vị quan đứng đầu triều đại nhà Lý, một người nổi tiếng chính trực trong lịch sử dân tộc ta. Vốn ngay thẳng, ông dám nói ra sự thật, dũng cảm bảo vệ đến cùng những điều mà ông cho là đúng nên được mọi người kính trọng, khâm phục. Đoạn này kể về chuyện ông kiên quyết lập Thái tử Long Cán lên ngôi vua theo di chiếu của vua cha Lý Anh Tông.

III. Gợi ý trả lời câu hỏi:

1. Trong việc lập ngôi vua, sự chính trực của ông Tô Hiến Thành thể hiện như thế nào?

Tô Hiến Thành kiên quyết không nhận vàng bạc đút lót để làm sai di chiếu của vua Lý Anh Tông. Ông cứ theo di chiếu mà lập Thái tử Long Cán lên ngôi vua.

2. Khi Tô Hiến Thành ốm nặng, ai thường xuyên săn sóc ông?

Quan tham tri chính sự Vũ Tán Đường ngày đêm hầu hạ bên giường bệnh.

3. Tô Hiến Thành tiến cử ai sẽ thay ông đứng đầu triều đình?

Ông tiến cử gián nghị đại phu Trần Trung Tá.

4. Vì sao Thái hậu ngạc nhiên khi Tô Hiến Thành tiến cử Trần Trung Tá?

Vì Vũ Tán Đường lúc nào cũng túc trực ở bên giường bệnh, tận tình chăm sóc Tô Hiến Thành nhưng lại không được ông tiến cử, còn Trần Trung Tá do bận nhiều công việc triều chính nên ít khi tới thăm ông, thì lại được tiến cử.

5. Trong việc tìm người giúp nước, sự chính trực của ông Tô Hiến Thành thể hiện như thế nào?

Cử người thực sự có tài giúp nước chứ không cử người ngày đêm hầu hạ mình.

6. Vì sao nhân dân ca ngợi những người chính trực như ông Tô Hiến Thành?

Vì những người chính trực bao giờ cũng đặt lợi ích chung lên trên lợi ích riêng. Họ làm được nhiều điều tốt có ích cho dân, cho nước.

IV. Thực hành - Luyện tập:

1/ Đọc lại nhiều lần bài văn.

2/ Kể lại nội dung bài văn Một người chính trực theo lời của nhân vật Tô Hiến Thành.

* Tham khảo cách kể dưới đây:

Tôi là Tô Hiến Thành, giữ chức quan đứng đầu triều đình nhà Lý. Năm 1175, vua Lý Anh Tông mất. Trong di chiếu có nói rõ tôi phải phò thái tử Long Cán, con thứ của Thái hậu họ Đỗ lên ngôi. Nhưng Thái hậu lại muốn lập con lớn của mình là Long Xưởng nên cho người đem vàng bạc đút lót phu nhân của tôi để nhờ giúp đỡ. Tôi nhất định không nghe theo, cứ theo đúng di chiếu lập Long Cán lên ngôi, lấy hiệu là vua Lý Cao Tông.

Phò tá vua Lý Cao Tông được bốn năm, tôi lâm bệnh nặng. Quan tham tri chính sự là Vũ Tán Đường ngày đêm hầu hạ bên giường bệnh. Còn gián nghị đại phu Trần Trung Tá do bận nhiều công việc của triều đình nên không mấy khi tới thăm.

Một hôm, Đỗ Thái hậu cùng vua Lý Cao Tông tới thăm và hỏi tôi:

- Nếu chẳng may ông mất thì ai sẽ là người thay ông đứng đầu triều đình?

Không chút do dự, tôi đáp:

- Có gián nghị đại phu Trần Trung Tá.

Thái hậu ngạc nhiên nói:

- Vũ Tán Đường hết lòng vì ông, sao không tiến cử?

Tôi cứ thực tình tâu rằng:

- Nếu Thái hậu cần người hầu hạ giỏi thì tôi xin cử Vũ Tán Đường, còn cần người tài ba giúp nước, tôi xin cử Trần Trung Tá.